Exchange Server 2007’de yüksek çalışılabilirlik ve yedeklilik için kullanılabilecek yapılardan birisi CCR’dır. CCR kurulumu diğer rol kurulumlarına göre daha uzun olduğu için 3 bölümde ele alacağız:
- Küme (cluster) oluşturulması
- MNS (Majority Node Set) dizinlerinin oluşturulması
- Aktif ve pasif sunucularda rol kurulumu yapılması
CCR (Cluster Continuous Replication) yapısında bulunan bir kümede (cluster) bir aktif bir de pasif durumda sunucu bulunur. Aktif ve pasif sunucuların kendilerine ait depolama birimleri vardır. Bu depolama birimlerinde e-posta veritabanları (db) ve değişiklik kayıtları (log) bulunur. Şekil 1’de CCR yapısını özetleyen bir diyagram bulabilirsiniz.
Resim-1
Daha önceki makalemizde bu konuyu ayrıntılı olarak incelediğimiz için burada üzerinde fazla durmayacağız. İlgili makalelere ulaşmak için:
- Exchange Server 2007 Yüksek Çalışılabilirlik Seçenekleri (LCR, SCC, CCR, SCR)
- Exchange Server 2007 Beta 2 Kurulumu
“Failover Cluster” oluşturmaya geçmeden önce test ortamımızdaki sunucuları ve IP adreslerini belirtelim:
| TESTMBX1 | 10.10.10.21 | Aktif küme sunucusu |
| TESTMBX2 | 10.10.10.22 | Pasif küme sunucusu |
| TESTCMB1 | 10.10.10.23 | Küme ismi ve adresi |
CCR yapısı için Failover Cluster Oluşturulması
İki sunucunun aktif ve pasif mantığında çalışabilmeleri için bunları kapsayan bir küme oluşturulmalıdır. Bu kümede çalışacak servis belli bir anda hangi sunucunun aktif hangi sunucunun pasif olduğu saptayacak ve gerektiği durumlarda pasif sunucuyu aktif hale getirecektir. Bu sırada sunucuların sahip oldukları kaynakların dağıtımı da kolay bir şekilde yapılabiliecektir.
Aktif ve pasif durumdaki sunucuların bir küme içerisinde çalışabilmeleri için Windows Server 2008 ile birlikte gelen “Failover Cluster” özelliği (feature) kullanabiliriz. Bu özelliğin kurulumunu “Server Manager” penceresinde “Features / Add Feature” adımından yapabileceğimiz gibi aşağıdaki komut ile de yapabiliriz. Bu komutu komut satırında (command prompt – cmd) çalıştırmanız yeterlidir.
ServerManagerCmd -i Failover-Clustering
Özellik kurulumundan sonra kümeyi oluşturmaya başlayabiliriz. İlk olarak donanımlarımızın ve ağ altyapımızın küme için gerekli özellikleri taşıyıp taşımadığını öğrenmek için bir test yapacağız.
Küme (cluster) yapılandırma testi:
Bir küme oluşturulabilmesi için kullanılan donanımlar (sunucular, ağ kartları, depolama birimleri) Windows Server 2008 işletim sistemi ile uyumlu olmalıdır ve yapılandırmaları gerekli şartları sağlamalıdır.
Küme testini yapabilmek için öncelikle “Start / Administrative Tools / Failover Cluster Management” penceresi açılır. Ardından “Validate a Configuration” bağlantısına tıklanır.
Resim-2
“Before You Begin” ekranında “Next” düğmesine basılarak devam edilir.
Resim-3
“Testing Options” ekranında “Run all tests (recommended)” seçili iken “Next” düğmesine basılarak devam edilir. Eğer isterseniz “Run only tests I select” seçeneğini işaretleyerek yapılacak testleri kendiniz belirleyebilirsiniz. Yapılabilecek 4 farklı test bulunmaktadır: “Inventory”, “Network”, “Storage” ve “Configuration”.
Resim-4
“Confirmation” ekranındaki veriler incelendikten sonra “Next” düğmesine basılarak devam edilir.
Resim-5
Test yapılıyor. Özellikle de depolama birimlerinin hızına ve yapılandırmasına göre testin süresi 2-3 saati bulabilir. Eğer depolama birimleri henüz bağlanmamışsa test 10-20 dakikada tamamlanacaktır.
Resim-6
“Summary” ekranında “View Reports” düğmesine basılarak test sonucu incelenir ve “Finish” düğmesine basılarak test tamamlanmış olur.
Resim-7
Test sonrasında depolama birimi ile ilgili uyarılar (warnings) görüntülenebilir. Bu uyarılar küme (cluster) kurulumu için engel değildir. Yapılan testin sonucunda küme düğümleri (node) aynı paylaştırılmış depolama alanlarını görmedikleri için seri uyarılar çıkmıştır. Ancak test sonucunda hatalar (errors) görüntülenirse bu hatalar çözülene kadar küme kurulumuna devam edilemez.
Küme yapısının çalışabilmesi için etki alanı üzerinde bir kullanıcıya gereksinim duyulur. Bu iş için etki alanı üzerinde var olan bir kullanıcı kullanılabileceği gibi yeni bir kullanıcı da oluşturulabilir. Önemli olan bu kullanıcının kümeye üye olan düğümlerde (node) yerel yönetici (local administrator) haklarına sahip olmasıdır. Ayrıca etki alanı üzerinde bilgisayar hesabı oluşturmaya da yetkili olmalıdır. Bu yetkiler tanımlandıktan sonra diğer adımlara geçilir.
Resim-8
Küme testi hatasız şekilde tamamlandı ve küme servis hesabını oluşturduk. Artık küme kurulumuna geçebiliriz.
Kurulumu başlatmak için “Start / Administrative Tools / Failover Cluster Management” penceresi açılır. “Create a Cluster” bağlantısı tıklanır.
Resim-9
“Before You Begin” ekranında “Next” düğmesine basılarak devam edilir.
Resim-10
“Select Servers” ekranında kümeye dahil olacak sunucuları seçeceğiz. “Browse” düğmesine bastıktan sonra sunucuları seçiyoruz ve devam ediyoruz.
Resim-11
Sunucuları seçtikten sonra “Next” düğmesine basarak devam ediyoruz.
Resim-12
“Access Point for Administering the Cluster” ekranında küme ismi (SMEXCMB01) ve küme IP adresi (10.6.98.43) yazılır. “Next” düğmesine basılarak devam edilir.
Resim-13
“Confirmation” ekranında yapılandırma kontrol edilir ve “Next” düğmesine basılarak devam edilir.
Resim-14
“Summary” ekranında rapor incelenir ve “Finish” düğmesine basılarak kurulum tamamlanmış olur.
Resim-15
Kurulum sonrasında “Quorum” diskinin bulunamadığına dair bir uyarı görüntülenecektir. Henüz “Majority Node Set (MNS)” dizinlerini oluşturmadığımız için bu uyarının çıkması olağandır.
Küme kurulumu bittikten sonra “Failover Cluster Management” ekranında “Services and Applications” alanı görüntülenir. Kümenin durumunun “Online” olduğundan emin olunmalıdır. Eğer değilse “Active node” ve “Current Node Server” değerlerinin aktif sunucuyu (örneğin TESTMBX1) gösterip göstermediğine bakılır. Göstermiyorsa bu değerler aktif sunucu olarak değiştirilir ve küme durumu elle “Online” değerine çekilmeye çalışılır.
Küme kurulduktan sonra düğümlerin ağ ara yüzleri kontrol edilmelidir.
“Failover Cluster Management” ekranında önce sunucu adının yer aldığı sekme, daha sonra da “Networks” sekmesi genişletilir. “Cluster Network 1” üzerinde sağ tıklanarak “Properties” seçilir. “Allow the cluster to use this network” ve “Allow clients to connect through this network” seçenekleri işaretli hale getirilir ve “Subnet” kontrol edilir. Daha sonra “OK” düğmesine basılarak pencere kapatılır.
Resim-16
Daha sonra “Cluster Network 2” üzerinde sağ tıklanarak “Properties” seçilir. “Allow the cluster to use this network” seçeneği işaretli hale getirilir ve “Subnet” kontrol edilir. Daha sonra “OK” düğmesine basılarak pencere kapatılır.
Resim-17
Sunucunun ağ ara yüzlerinde genel ve özel ağ sıralaması ile ilgili bazı değişiklikler yapılmalıdır.
“Control Panel / Network and Sharing Center / Network Connections” penceresi açılır. Menü araç çubuğunda “Advanced / Advanced settings” tıklanır. Özel ağ ara yüzü (PASIF ismindeki 172.16.10.X adresli ara yüz) üstte olacak şekilde sıralama değiştirilir. “OK” düğmesine basılarak pencere kapatılır.
Resim-18
“Network Connections” penceresinde özel ağ ara yüzüne sağ tıklanır ve “Properties” seçilir. “PASIF Properties” ekranında “File and Printer Sharing for Microsoft Networks” seçeneği işaretsiz hale getirilir ve “OK” düğmesine basılarak pencere kapatılır.
Resim-19
Böylece CCR için ön şart olan küme kurulumunu ve konfigürasyonunu tamamlamış olduk. Sonraki makalemizde MNS (Majority Node Set) dizinlerini oluşturarak CCR kurulumuna devam edeceğiz.
Bu konuyla ilgili sorularınızı alt kısımda bulunan yorumlar alanını kullanarak sorabilirsiniz.
Referanslar
–
