Bugüne kadar Office 2010 ile tanışma şansınız olduysa, örneğin beta sürümünü Office’in web sayfasından indirmek istediyseniz karşınıza çıkan sayfada 32 bitlik mi yoksa 64 bitlik mi bir kurulum indirmek istediğiniz sorusu geliyor. Office 2010 hem 32 bit hem de 64 bitlik 2 sürüm halinde sunuluyor.
Resim-1
Resim-2
Öncelikle çok da teknik kısma girmeden 32 bit, 64 bit, X86, X64 gibi ifadelerin neler olduğunu açıklamaya çalışalım.
Günümüzdeki kullanımda X86 32 bitlik ; X64 de 64 bitlik işlemciler ya da uygulamalar için kullanılan ifadeler. Bu ifadelere uzak olan kişiler “neden 32 bit işlemciler için X32 kullanılmıyor ?” gibi yaklaşıma sahip olabiliyorlar. Aslında anlaşılabilir de bir yaklaşım bu.
Bu ifadelerin kullanılma nedeni ise Intel’in bundan uzun zaman önce (1970’lerin sonlarından itibaren) piyasaya sürdüğü geriye dönük uyumluluk içeren işlemcilere 8086 , 80286 , 80386, 80486 isimler vermesi.Tabiki bu işlemciler sadece Intel’in değil, dönemin önemli üreticileri Cyrix, AMD, VIA ‘nın da geçen yıllar içinde pekçok özellik eklemesi ile geliştirilmiştir.
Özellikle 80386 serisi işlemcilerin de yaygınlaşması ile X86 ifadesi 32 bit işlem yapabilme kapasitesine sahip işlemcilerle beraber anılır hale geldi.Seri isimlerinin başındaki 80 , 802 , 803 , 804 kısmı X ile değiştirilip , sonundaki 86 kısmı sizin de anladığınız üzere sabit tutularak “X86” ifadesi ortaya çıkmış ve günümüzde de hala 32 bit işlemciler için kullanılmakta.
Intel 80486 serisinden sonraki işlemcilerine “Pentium” adını verdiği için 64 bitlik işlemcilerde “X64” ifadesi kullanılıyor diyebiliriz.
Gelelim “bit” konusuna. 1985 ‘e yani 80386 serisi işlemciler piyasaya sürülene kadar hala 16 bitlik işlemciler kullanılmaktaydı.1985’teki 80386 serisi tıpkı bugün 64 bit işlemcilere geçiş gibi bir devrim niteliğindeydi.2002 yılından itibaren ise artık 64 bitlik işlemcilere duyulan ihtiyaç azımsanamayacak boyuta gelmiş ve ilk ürünler piyasaya çıkmaya başlamıştı.
80286 ile gelen 16 bitlik işlemciler ile adreslenebilen fiziksel bellek 16 MB ve adreslenebilen sanal bellek 1 GB sınırındaydı.Günümüzde de kullandığımız 32 bitlik işlemciler ise 4 GB’a kadar bellek adresleyebiliyor. Ancak herhangi bir 32 bit işletim sisteminde bu 4 GB’lık adresleme yapılabilir gibi gözüksede bu biraz teoride kalıyor .Gerçekte ise 32 bitlik bir işletim sistemi en fazla 3 GB civarında bellek adreslemesi yapabiliyor.
64 bitlik bir işletim sistemi ise 16777216 TB (yani yaklaşık 16 milyon GB) bellek adreslemesi yapabiliyor.Sanıyorum benim ömrüm elverdiği süre içinde bu büyüklüklerde veri boyutları ile adresleme yapma ihtiyacı duyulmayacak , dolayısıyla 128 bitlik işlemcileri günlük hayatta görüp göremeyeceğimi bilemiyorum.
Bütün bunlara neden ihtiyacımız var?
Kısa cevap : Daha fazla hız , daha fazla performans , aynı anda daha fazla işi yapabilmek.
Zaman ilerledikçe hep daha hızlı , daha verimli , daha az enerji tüketen , daha küçük teknolojiler ortaya çıkıyor.Kısacası amaç hep “daha”..
Tabi ki sadece donanım olarak 64 bit kullanmak yeterli değil.Eğer kullandığımız yazılımları da bu donanımlara göre özelleştirmezsek o zaman bu donanımlara sahip olmanın da çok büyük önemi olmadığını söyleyebiliriz.
İşin bu kısmına biraz Microsoft tarafından yaklaşalım.Microsoft tarafından 64 bit olarak da sunulan ilk işletim sistemi Windows XP idi.Bunun üzerine Vista ve Windows 7 , sunucu tarafında da 2003 ve 2008 (ve R2 sürümleri) eklendi.
Özellikle performansın çok önemli olduğu sunucu tarafında Microsoft 64 bit ürünler ile ilerleme kararını çoktan vermiş durumda.Bunu , 2007 ile başlayan sürecin bir adım daha ilerletilerek , Exchange ve Sharepoint ‘in 2010 sürümlerinin sadece 64 bitlik sürümler ile sunulmasından anlayabiliyoruz. İstemci tarafında bakıldığında ise gerek masaüstü , gerekse dizüstü satışlarında artık 64 bitlik tercihlerin arttığını da söylemek mümkün.
Kısaca özetlemek gerekirse , bugün 16 bit işlemcili bir bilgisayar bulmak ne kadar zor ise ,bundan bir süre sonra da ( benim tahminim birkaç yıl ) 32 bit işlemci ile satılan bilgiayar bulmak o derece zorlaşacak.Yani hayat 64 bite doğru kayıyor.
Tabi ki tüm geçiş süreçleri gibi , 64 bite geçiş süreci de zamanla olacak.Microsoft tarafından bu süreç hızlandırılmaya çalışılıyorsa da özellikle geriye dönük uyumluluk sorunları ve donanım ihtiyacı sürecin önündeki en büyük engeller gibi gözüküyor.
Microsoft Office 2010 ile isterseniz eski donanımlarınızda 32 bitlik sürümü kullanabilir , isterseniz güçlü ve yeni donanımlara sahip bilgisayarlarda 64 bit keyfi yaşayabilirsiniz.
Bu konuyla ilgili birkaç hatırlatma :
Office 2010’un 64 bitlik versiyonu sadece
- 64-bit Windows Vista (Service Pack 1 e sahip) sürümleri
- 64-bit Windows 7 sürümleri
- 64-bit Windows Server 2008 (SP1 e sahip) sürümleri
- 64-bit Windows Server 2008 R2 sürümlerinde kurulabiliyor.
Yani 32 bitlik işletim sistemine 64 bitlik Office 2010 kurmak mümkün değil.
Tersi ise geçerli değil , yani 64 bitlik desteklenen bir işletim sisteminiz varsa , Office 2010’u ister 32 ister 64 bit olarak kurabiliyorsunuz.Burada WOW ( Windows On Windows) denen bir özellik kullanılarak işletim sisteminiz tarafından bu olanak sağlanıyor.
Resim-3
Office 2010’un kurulum klasöründe de dikkat edilmesi gereken bir durum var.Klasörde X64 ve X86 adında iki klasör , autorun.inf ve setup.exe isimli kurulum başlatacak dosya mevcut.Şayet setup.exe dosyası çalıştırılırsa kurulum varsayılan olarak 32 bit olarak gerçekleştiriliyor.Yani kurulum başladıktan sonra seçme şansımız yok.Eğer 64 bitlik bir kurulum istiyorsak o zaman X64 klasöründeki setup.exe dosyasını çalıştırmamız gerekli.
Bir diğer önemli konu da , Office uygulamalarından istediğimizi 32 istediğimizi 64 bit olarak kuramıyor olmamız.Ya tümü 32 bit, ya da tümü 64 bit olmak zorunda.Eğer 64 bit kurulum yapmak isterseniz ve bilgisayarınızda o anda kurulu 32 bit Office uygulamaları varsa öncelikle 32 bitlik kurulumları kaldırmanız ve sonra 64 bitlik kurulumları gerçekleştirmeniz gerekli.
Peki , kimler 64 bit kullanmalı ?
Yukarıda da belirttiğim pek çok sebep dolayısıyla , özellikle uygulama uyumluluğunu sağlamak amaçlı olarak Microsoft’un önerisi Office 2010 kurulumunu 32 bit olarak gerçekleştirmek.Eğer ;
- Standart bir kullanıcı iseniz ya da Office kullanıcılarınız standart Office özelliklerini kullanıyorlarsa ,
- Daha önceki versiyonlarda kullandığınız eklentiler
- Activex denetimleri
- Makrolar varsa
- Firmanızın kendi yazdığı Office ile entegre çalışan çözümler mevcutsa
- MDE/ADE/ACCDE formatında oluşturulmuş Access veri tabanlarınız varsa
sizin için en doğru seçim 32 bit Office kullanmak.
Şayet ;
- 64 Bitlik bir donanım ve desteklenen bir işletim sistemine sahip bilgisayarınız varsa
- Uzman denilebilecek düzeyde Office kullanıyorsanız ,
- Çok büyük boyutlu Excel dosyaları içinde çalışmanız gerekiyorsa
- Office Project ile çok büyük boyutlu ve hesaplama gerektiren projeler yürütüyorsanız
- Office’in önceki versiyonunda çalışan COM eklentileri , Makroları , ve Activex denetimleriniz yoksa
- Aynı zamanda pek çok Office dosyasını beraber kullamak durumundaysanız
64 bit için uygun bir adaysınız demek mümkün.
Genel olarak öncelikli yaklaşım 32 bit eğer uygun şartlar sağlanıyorsa 64 bit kurulum ile ilerlenmesi yönünde.
Burada genel olarak benim gördüğüm yanlış yaklaşımlardan biri de 32 bitlik Office 2010 verisyonunun yavaş veya kötü olduğu doğrultusunda.Böyle bir durum sözkonusu değil.Hata Office 2007’ye kıyasla Office 2010 donanımınızı çok daha iyi şekilde kullanabiliyor.Üstelik sadece işlemci olarak değil , ram ve ekran kartı kaynakları olarak da .Yani 32 bit Office 2010 da tek başına çok iyi bir çözüm.64 bit ise bundan da daha fazla bellek ve performans ile çalışmanızı mümkün kılıyor.
Resim-4
Office 2010 a geçmeyi planlayan için Microsoft tarafından sunulan pek çok araç da mevcut.Bunlardan biri “Office 2010 Code Compatibility Inspector” yani Office 2010 Kod Uyumluluğu Denetleyici.Bu aracı ücretsiz olarak aşağıdaki bağlantıdan indirip kurduğunuzda Excel’de developer sekmesine bir araç simgesi yerleşiyor.Bu simgeye tıkladığınızda açık Excel dosyanızdaki VBA kodu denetlenerek hangi satırda uyumsuzluk olabileceğini size sunuyor ve siz de bu uyarı üzerine araştırma yaparak kodunuzu değiştirip uyumlu hale getirebiliyorsunuz.(Araç kodu değiştirip uyumlu hale getirmiyor , sadece sorun çıkaran satırları ve kod parçalarını görmenizi sağlıyor)
Microsoft Office Code Compatibility Inspector
Sağlanan bir diğer araç da “Office Environment Assessment Tool (OEAT)”.Bu aracı kurarak da bilgisayarınızda o anda Office uygulamaları ile etkileşen bütün yazılımları ve eklentileri bulup raporlayabiliyorsunuz.Dolayısıyla geçiş yapmadan önce bu aracı da kullanarak hangi eklentiler ile uyumluluk sorunları olabilieceğini yakalamanız da mümkün.Aşağıdaki bağlantıdan bu aracı da temin edebilirsiniz.
Resim-5
Bu konuyla ilgili sorularınızı alt kısımda bulunan yorumlar alanını kullanarak sorabilirsiniz.
Referanslar
Office Environment Assessment Tool (OEAT)
