Birleşik iletişim teknolojilerinin gelişmesi ile anında mesajlaşma, web konferans, kurumsal ses gibi özellikleri bir araya getiren Lync Server 2010 artık kurumsal bir firmanın ses altyapısını karşılayacak duruma gelmiş durumda. Bu özellikleri kullanmak isteyen firmalar, mevcut yapılarına Lync Server ı da dahil ediyor ya da etmeyi planlıyorlar.
Özellikle yakın dönemde ses altyapıları için yatırım yapacak olan firmalar için Lync, mutlaka göz önünde bulundurmaları gereken bir seçenek.
Tabi güzel olan her şeyin bir bedeli olduğunu biliyoruz. (Bir de sonu vardır ama o ayrı bir yazı konusu olsun J ) . Dolayısıyla Lync Server lisanslaması ile ilgili en çok merak edilenleri açıklamaya çalışacağım.
Aslında Lync kurulumunu ve lisanslamayı değerlendirirken göz önünde bulundurmanız gereken 2 ana konu var. Bunlardan ilki, Lync ile ne yapmak istediğiniz. Çünkü kullanmayı planladığınız özelliklere göre lisanslama da değişiklik gösteriyor.
Göz önünde bulundurmanız gereken 2. konu ise kurulumu yaparken yedekli bir yapı oluşturup oluşturmayacağınız. Yedekli yapıdan kastım, yapınızda Lync için kuracağınız bir sunucu, herhangi bir nedenle hizmet veremediğinde, kesinti olmadan başka bir sunucunun onun yerini alıp hizmet vermeye devam edip etmeyeceği.
Lync 2010 lisanslaması sunucu ve istemci tarafında farklı şekillerde gerçekleşiyor.
Sunucu Tarafındaki Lisanslama:
1) Lync Server 2010 Standard Edition
Lync Standart sürümü daha çok küçük çaplı firmalar için önerilen Lync Server sürümü. Küçük kavramı değişken tabi ki ama Microsoft a göre 5000 (beş bin) kullanıcıdan daha az kullanıcı sayınız varsa kullanabileceğiniz bir sürüm bu.
Standart sürüm, birincil sunucu rollerini ve veri tabanını bir sunucuda tutmanıza ihtiyaç duyuyor. Veri tabanı için SQL Express kullanıyor (SQL Express ücretsiz olarak kullanılan SQL sürümü) ve az önce de belirttiğim gibi servis sürekliliğini ( high availability ) ve yük dengelemeyi ( Load balancing ) desteklemiyor.
2) Lync Server 2010 Enterprise Edition
Eğer firmanız 3000 kişiden daha fazla kullanıcıya sahipse ve yedekli ve sürekli bir yapıya ihtiyaç duyuyorsanız ( ki duyuyorsunuz demektir) o zaman sunucu rollerini ayırmaya ve yük dengelemeye (load balancing) ihtiyacınız olacak. Bu durumda İhtiyacınız olan sunucu Lisan türü Enterprise Edition demektir.
İki durumda da lisanslama için her bir Front-end sunucunun lisanslanması gerekmekte. Diğer roller ise duruma göre ek yazılım lisansına ihtiyaç duyuyor ya da lisansa ihtiyaç duymuyor. Yani eğer sunucu rollerini dağıttıysanız, Front-end sunucu lisansları dışında diğer roller için lisanslamaya ihtiyaç duymayabilirsiniz.
Lync 2010 İstemci Lisanslama – Lync 2010 CAL ( Client Access Licensing)
İstemci (client) tarafındaki lisanslama ise biraz daha farklı. Burada sunucuya erişen her bir istemci (yani kullanıcı için) CAL lisansına ihtiyaç duyuluyor. Ancak kullanıcıların hangi CAL lisansına ihtiyaç duydukları, kullanacakları Lync özelliklerine göre farklılık gösteriyor.
Standart CAL
Her kullanıcı için her hâlükârda ihtiyaç duyulan kullanıcı lisans tipi. İçerdiği özellikleri aşağıdaki tablodan bulabilirsiniz. Daha çok anında mesajlaşma ve basit ses özelliklerini içeriyor.
Enterprise CAL
Gelişmiş ses ve görüntü özelliklerini içeren lisanslama türü. Enterprise CAL tek başına alınabilen bir lisans tipi değil, dolayısıyla sadece Enterprise CAL lisansı alınması mümkün değil. Standart CAL üzerine alınan ek CAL lisansı olarak değerlendirilmesi gerekli.
Plus CAL
Tüm Lync ve kurumsal ses özelliklerini içeren Lisans türü. Eğer Lync ile santral entegrasyonu gerçekleştirerek bilgisayar üzerinden harici telefon aramaları da yapmak ya da dışarıdan gelen aramaları bilgisayar üzerinden karşılamak istiyorsanız ihtiyaç duyacağınız lisans tipi bu. Bu lisans tipi de tek başına satın alınamayan, Standart lisansın üzerine satın alınabilen bir lisans.
Tüm CAL lisansları iki sunucu tipinde de yani Enterprise Server ve Standart Server da da çalışabiliyor. CAL ve Sunucu lisanslarını birbirilerinden bağımsız olarak düşünebilirsiniz.
İstemci yazılımı (Client Software)
Lync kullanıcılarının kullanacağı yazılımın da lisanslanması gerekli. Bu yazılım ayrı olarak lisanslanabildiği gibi Microsoft Office Professional Plus 2010 lisansı içinde de bulunan bir lisans. Yani eğer Microsoft Office Professional Plus 2010 lisanslarınız mevcutsa ayrıca bu yazılımın lisansına ihtiyaç duymayacaksınız.
Lync Server Lisansları ayrıca Microsoft ‘un Core CAL Suite ve Enterprise CAL Suite lisanslama paketleri içinden de lisanslanabiliyor. Lync Server Standart için Core Cal Suite, Lync Server Enterprise için Enterprise CAL Suite kullanılabiliyor.
Dış kullanıcıların Lisanslanması (External Users)
Şirketinizdeki Lync yapısına dış kullanıcıları da dahil etmek istiyorsanız, örneğin taşeronlar ile çalışıyor ya da domain dışı kullanıcılarında yapınıza bağlanmasını istiyorsanız, bu durumda bu kullanıcılar için de lisanslara ihtiyacınız olacak.
4 farkı dış kullanıcı tipi var
- Federe kullanıcılar – Lisanslamaya gerek yok
- Anonim kullanıcılar – Lisanslamaya gerek yok
- Dış kullanıcılar – External Connector lisanslarına ihtiyaç duyuluyor.
- Halka açık Anında mesajlaşma ile bağlanan kullanıcılar – Public IM Connectivity (PIC) lisanslarına ihtiyaç duyuyorlar.
Örnek Bir Lync Yapısının Lisanslanması
Bu kısmı özellikle fikir vermesi açısından eklemek istedim. Microsoft tarafında çok farklı lisanslama türleri var. Dolayısıyla bu şekilde de lisanslanabilir denilebilecek senaryolar da pekâlâ olabilir.
Örneğin, 150 kullanıcıya sahip bir firmamız var. ( bu yapıyı küçük olarak kabul edebiliriz) ve bizim için servis devamlılığı çok önemli değil, yani sunucu üzerindeki kesintiler tolere edilebilir. Ayrıca Lync in kurumsal ses özelliklerini kullanacak bir alt yapıya sahip değiliz ve şirket dışından herhangi bir kullanıcıyı kendi yapımıza bağlamıyoruz. Son olarak tüm kullanıcılarımız için Office Pro Plus lisanslarımız mevcut. Bu durumda en uygun lisanslama Standart lisanslama olacaktır.
Böyle bir yapıda
- Lync Server ın kurulacağı Windows Server 2008 R2 nin lisansına ( Son sürüm olduğu için bunu seçtim, desteklenen sunucular için bu bağlantıyı tıklayın) (Eğer Lync Server rollerini dağıtacaksanız her bir farklı Windows Server ın lisanslanması gerekiyor)
- Lync Server 2010 Standart Lisansına (Eğer birden fazla Front-End sunucu kullanacaksanız, her bir Front-end sunucunun lisanslanması gerekiyor. Yan rollerin kurulacağı sunucular için lisanslamaya gerek yok)
- Lync Standart Client Access Lisanslarına (150 adet)
- Lync istemci yazılım lisanslarına ihtiyaç duyacaksınız demektir. Eğer Office Pro Plus 2010 kullanan bir yapınız varsa zaten bu lisanslara sahipsiniz demektir. Yoksa bu lisansların da temin edilmesi gerekiyor.
Bu konuyla ilgili sorularınızı linkini kullanarak ulaşacağınız forum sayfamızda sorabilirsiniz
Referanslar
