Bugün sizlere aslında hepimizin defalarca duyduğu ve çokta detayına inmediğimiz kavramlardan bahsedeceğim.
x86 (32-bit)
x86, 32 bit‘lik sayılar için bir kısaltmadır. Bu sayı 1 ve 0’lardan oluşur. Örn; 01101110… 32 bitte, sayı 1 ve 0’lardan oluşacağı için toplam kombinasyon adedi 2³² kadardır. 2³² = 4,294.967.296 farklı kombinasyon eder. 32 bit bellek adresleyebilen bir işlemci, 4,294.967.296 bit’lik bellek alanı işleyebilir. 8 bit 1 byte mantığına göre 4 milyar tane bit 4GB yapar. Her 8 bit’e 1 byte adreslenebileceği için, bu da 32 bit işlemcinin maksimum 4 GB veri adresleyebileceği anlamına gelir. 32 bit’lik işletim sistemleri bu yüzden en fazla 4GB RAM destekler. Fazla fiziksel ram’in olması durumu değiştirmez. İşlemci, işlem parçalarını en fazla 32’şer bitler halinde işleyebileceği için 64 bit’lik işlemciye göre yavaştır.
Neden x32 değil de x86?
İntel’in en başarılı olan işlemcilerinin mimarisidir. İntel’in ilk işlemcilerinin son 2 rakam’ı daima 86 ile biterdi. 1980 ve 1990 arasında çıkan 1286, 1386, 1486 gibi ve bunların hepsi 32bit’lik mimarideydi. Bu yüzden 32 bit’l ik mimarinin adı, eski işlemcilere atıfta bulunarak terminolojiye x86 olarak geçti.
x64 (64-bit)
1 ve 0’ların 32 bit mimaride en fazla 2³² kadar kombinasyonu olduğu gibi, 64 bit için de bu sayı, 2⁶⁴‘tür. Bu sayı 16EB (Exabyte) günümüz ve yakın gelecek için çok fazla olduğu için şimdilik 2⁴⁸ ile sınırlandırılmıştır. 2⁴⁸ bit’lik bir işlemci 256 TB veri adresleyebilir. PAE (Physical Addressing Extensions) teknolojisi ile bu adres alanı 2⁶⁴’e çıkarılabilir fakat teoridedir. İşlemci, işlem parçalarını 64’er bit’ler halinde işleyebildiği için, 32 bitlik işlemciye göre daha hızlıdır. 64 bit’lik veri adreslenebilmesi için, işletim sistemi ve uygulamaların da x64’ü desteklemesi gerekir. Örneğin winrar bile kurarken farketmeden 32 bit kurabilirsiniz. Bu şekilde işlemcinin, işletim sisteminin ve ram’in 64 bitlik hızından faydalanamazsınız. Eğer uygulamalarınızı 64 bit indirirseniz ram’in işletim sisteminin ve işlemcinin 2⁴⁸ bitler halinde veri adresleyebilmesine imkan sağlarsınız ve performans elde edersiniz. En basitinden winrar’ı, tarayıcınızı 64 bit kurun hızı farkedeceksiniz. X64 işlemciler ve işletim sistemleri x86 uyumludur, 32 bit’lik adresleme yapabilirler. Bu sebeple işletim sistemlerinin içinde uygulamalar için Program Files ve Program Files (x86) vardır. 32 bit mimaride çalışan uygulamalar Program Files (x86) klasörünü kullanırlar. DLL’lerini buraya bırakırlar.
X86 ve x64 için Windows O.S. RAM Limitasyonları
Resim-2
Bu konuyla ilgili sorularınızı alt kısımda bulunan yorumlar alanını kullanarak sorabilirsiniz.
Referanslar
TAGs: x64, x32, 32bit, 64bit, Neden x32 değil de x86?, x86 ve x64 adresleme mantığı, Bit Btye kavramları, Bit, Byte, X86 ve x64 için Windows O.S. RAM Limitasyonları
