Microsoft’un yeni nesil sunucusu artık sona yaklaşıyor. Şimdiye kadar Longhorn Server sunucusu olan ismi artık 17.05.2007 tarihi itibariyle Windows Server 2008 olarak onaylandı. Windows Server 2008’deki yeniliklerden bir tanesi tüm yönetimsel araçları tek bir konsoldan kontrol edebileceğimiz Server Manager. Server Manager IT yöneticileri için Windows Server 2008’in parçası olan sunucu rolleri ve özelliklerini yüklemek, yapılandırmak ve yönetmek için bir rehber olması amacıyla tasarlandı. Server Manager sunucunuza oturum açtığınızda otomatik olarak çalışacaktır. Server Manager arabirimini aşağıda görebilirsiniz.
Şekil-1
Server Manager’ın Faydaları
Server Manager (SM) sunucu yapılandırma bilgsini sağlayan, yüklü olan sunucu rollerinin statüsünü belirten, bu rolleri ve özellikleri eklemek-kaldırmak için linkler barındıran, sunucumuzu daha güçlü ve kolay izleyebileceğimiz bir MMC konsoludur. SM Windows Server 2003 üzerinde bulunan Manage Your Server, Configure Your Server ve Add Remove Windows Components gibi birçok özelliğin yerini almıştır. SM aşağıda listelenen özellikleri bünyesinde birleştirmiştir.
1- Initial configuration Tasks: Windows Server 2008 ile beraber gelen yeni özelliklerden bir tanesidir. Server kurulumundan hemen sonra otomatik olarak çalışır ve sistem yöneticilerinin temel sunucu yapılandırmasını tamamlamasına yardımcı olur. Administrator parolasının belirlenmesi, var olan bir Domain ortamına katılmak, Windows Update gerçekleştirmek, Microsoft geri bildirimleri vb. görevleri içerir.
2- Add Roles Wizard: Bu sihirbazı sunucumuza bir ya da daha fazla rolü eklemek için kullanırız. Sihirbaz otomatik olarak roller arasındaki bağımlılıkları denetler ve kullanıcı seçimine göre gerekli olan tüm rollerin ve özelliklerin yüklü olduğunu doğrular. Terminal Services ya da Active Directory Certificate Services gibi roller için kullanıcının ilgili rolün kurulumu sırasındaki yapması gereken ayarları belirleyebilmesi için yapılandırma sayfaları sağlar.
3- Add Role Services Wizard: Bazı roller –File Services, Terminal Services, Active Directory Certificate Services gibi- birçok alt bileşenin birleşiminden oluşur. SM arabiriminde bunlar Role Services olarak tanımlanır. Bir rol yüklendikten sonra o role bağlı olan rol hizmetlerini Add Role Services sihirbazını kullanarak yükleyebilirsiniz.
4- Add Features Wizard: Add Roles Wizard’ın bir benzeridir, sunucunuz üzerine özellikler eklemek için kullanılır.
5- Remove Roles Wizard: Sunucu üzerinde ihtiyaç olmayan rollerin kaldırılması için kullanılır.
6- Remove Role Services Wizard: Sunucu üzerinde ihtiyaç olmayan rol hizmetlerinin kaldırılması için kullanılır.
7- Remove Features Wizard: Sunucu üzerinde ihtiyaç olmayan özelliklerin kaldırılması için kullanılır.
8- Role Management Ana Sayfaları: SM başlatıldığında ilk olarak sunucu üzerinde hangi rollerin yüklü olduğunu denetler. Yüklü olan her rol için SM içerisine bir Role Management ana sayfası eklenir. Bu ana sayfalar ilgili rol için hangi servislerin çalıştığını, event log’larda bulunan hataları gösterir, ilgili rol için spesifik araçlara ve yardım dosyalarına linkler içerir.
Şekil-2
9- Komut Satırı Araçları: Windows Server 2008 ile yeni bir komut satırı aracına sahibiz. ServerManagerCMD.exe komut satırı aracı ile rollerin, rol hizmetlerinin, özelliklerin yüklenmesi veya kaldırılması, sunucu statüsü hakkında sorgulama yapılması, unattended kurulum yapılması, XML answer file’ları tek bir komut ile aynı anda birden fazla rol ya da özelliğin yüklenmesi veya kaldırılması gibi görevleri gerçekleştirmemizi sağlar. Kullanabilmek için CMD komut satırını çalıştırıp ServerManagerCMD yazmamız yeterlidir.
Şekil-3
Windows Server 2008 Server Rolleri Nelerdir?
Şimdiye kadar rollerden bahsedip durduk peki ama rol nedir? Bir sunucu rolü o sunucunun ana işlevini belirtir. Bir sistem yönetici isterse bir sunucuyu sadece bir rol için kullanabilir isterse de bir sunucuya birden fazla rol yükleyebilir. Her rol bir ya da daha fazla rol hizmeti içerebilir. Aşağıda bulunan rol tanımları Windows Server 2008 ile beraber gelmektedir ve SM ile beraber yüklenebilir ve yönetilebilir.
1- Active Directory Certificate Services: ADSC yazılım güvenlik sistemleri için kullanılan PK sertifikalarının yaratılması ve yönetilmesi için özelliştirilebilir servisler sağlar. ADSC ayrıca sertifika yayımlanması ve doğrulanmasına yardımcı olur. S/MIME, VPN, Secure Wireless Networks, IPSec, EFS, Smart Card logon, SSL, TLS ve digital imzalar ADSC tarafından desteklenen uygulamalardır.
2- Active Directory Domain Services: ADDS ağda bulunan kullanıcılar, bilgisayarlar, sunucular, yazıcılar ve diğer aygıtlar hakkında bilgileri depolar. ADDS sistem yöneticilerine tüm bu bilgiyi güvenli bir şekilde yönetme ve kullanıcılar arasındaki kaynak paylaşımını ve ortak çalışma imkânını sağlar. Ayrıca ADDS Exchange Server ya da Group Policy gibi directory tabanlı uygulamaların kullanılabilmesi için yüklenmesi gereken bir roldür.
3- Active Directory Federation Services: ADFS kullanıcıların tek bir kullanıcı hesabı ile birden fazla web uygulamasını kullanabilmesi için Web Single-Sign-on (SSO) denilen kimlik doğrulama teknolojisini sağlar.
4- Active Directory Lightweight Directory Services: Uygulama verilerinin bir dizin altında saklanmasını gerektiren yazılım kullanan organizasyonlar ADLDS’yi bir veri deposu olarak kullanabilirler. ADLDS bir non-operating –system hizmeti olarak çalışır ve bir DC üzerine kurulmak zorunda değildir. Non-operating –system hizmeti olarak çalışması nedeniyle tek bir sunucu üzerinde aynı anda birden fazla instance olarak çalışabilir ve her bir instance birden fazla uygulamaya hizmet vermek için birbirinden bağımsız olarak yapılandırılabilir.
5- Active Directory Rights Management Services: ADRMS, RMS uyumlu uygulamalarla birlikte çalışarak dijital bilginin –e-postalar, Office belgeleri vb.- yetkisiz kullanımını engellemek için geliştirilmiş bir bilgi koruma teknolojisidir. Bilginin sahibi bir alıcının belgeyi açabilmesi, yazdırabilmesi, paylaşıma açabilmesi, e-posta olarak kullanabilmesi vb. eylemleri yapabilmesi için izinler tanımlayabilir. Organizasyonlar isterlerse kendi hak yönetimi şablonlarını oluşturup mali raporlar, müşteri bilgileri, ürün bilgileri vb. gibi kendilerine özel verileri koruyabilirler.
6- Application Server: AS kurumlar tarafından dağıtılmış iş uygulamalarının yüksek performansta yönetimi ve sunumu için tam bir çözüm sağlar. .NET FrameWork, Web Server Support, COM+, Message Queuing, Windows Communication foundation, FailOver Cluster gibi entegre servisleriyle kullanılan uygulamaların kullanım ömrünü, verimliliğini, dağıtımını ve dizayn edilmesini kolaylaştırır.
7- DHCP Server: DHCP sunucusu ile DHCP istemcilerine IP dağıtımı ve atamasını, aynı zamanda DNS, WINS, Router gibi sunucu bilgilerini verebiliriz.
8- DNS Server: DNS Server sayısal internet adresleri ile aygıt isimlerini eşleştiren standart bir yöntem sunar. Bu sayede karmaşık ve uzun numaraların ezberlemek yerine ulaşmak istediğimiz ağ kaynağının adını bilmemiz yeterlidir. DHCP ile entegre olarak çalışabilir ve internet adres bilgilerini DHCP’den alabilir.
9- Fax Server: Fax Server en temelde faks alıp göndermenizi sağlar. Bunun yanında bağlı olduğu bilgisayardaki ya da ağdaki faks aygıtlarını yönetebilir, raporlar alabilir, ayarlamalar gerçekleştirebilirsiniz.
10- File Services: File Services depolama yönetimi, dosya replikasyonu, dağıtılmış alan adı yönetimi, hızlı dosya arama ve kullanıcıların dosyalara yoğun erişimini yöneten bir teknolojidir.
11- Network Policy and Access Services: NPAS sistem yöneticilerine ağ erişiminin kaynaklarının merkezi yönetimini sağlar. Ayrıca kullanıcılara yerel ya da uzak ağlara veya ağ bölümlerine erişebilmek için çeşitli metotlar sunar. NPAS ile VPN sunucuları, çevirmeli ağ bağlantı sunucuları, routerlar, 802.11 korumalı kablosuz erişimleri yönetebilir ve yaratabilirsiniz. Ayrıca RADIUS server ve proxy’ler yaratabilir ve Connection Manager Administration Kit ile ağınıza uzaktan bağlanacak kullanıcılar için profiller oluşturabilirsiniz.
12- Print Services: Print Services Printer sunucularının ve printerların yönetimini gerçekleştirir. Bir Print Server merkezi yönetim sağlayarak sistem yöneticilerin iş yükünü oldukça azaltacaktır.
13- Web Server(IIS): IIS bilginin internette, intranette ya da extranette paylaşılmasını sağlar. Windows SharePoint Services, ASP.NET, IIS ve Windows Communication Foundation hizmetlerinin birleştirildiği bir web platformudur. Gelişmiş güvenlik, kolay tanı koyma ve yönetimsel yetki devri sağlar.
14- Windows Deployment Services: WDS ile PXE ROM uyumlu bilgisayarlara Microsoft Windows işletim sistemlerini uzaktan kurabilir ve yönetebilirsiniz. WdsMgmt MMC konsolunu kullanarak işletim sistemi kurulumlarınızdaki tüm yönetimsel yükü azaltacaktır. Bu konsol ile tüm WDS özelliklerini yönetebilirsiniz. WDS ayrıca son kullanıcılara tutarlı bir Windows kurulum deneyimi sağlayacaktır.
15- Windows SharePoint Services: WSS temel seviyede bir web portalı ve işlevselliği sağlayan bir roldür. Temel arama işlevselliği, versiyon denetimli belge deposu, ASP.Net üzerinde web parçaları ve alt siteleri sunar.
16- Universal Description Discovery and Integration Services: UDDI rolü gerek organizasyonun intranetinde gerekse de iş ortakları ile extranet ya da internette bilgi paylaşımı yaptığı web hizmetleri için evrensel tanımlandırma, keşif ve entegrasyon yetenekleri sağlar. UDDI geliştiricilerin ve IT uzmanlarının verimliliklerinin yükseltilmesine ve daha etkin ve yönetilebilir uygulamalar yaratabilmelerine olanak sağlar.
Referanslar
–
