Günümüz teknoloji dünyasında tüm işletmeler için internet hayati bir zorunluluk hali almıştır. Ticari uygulamaların online çalışması, anlık veriye her zaman erişme ihtiyacı, internetin ticari alanda ne kadar önemli bir rolü olduğunu göstermektedir.
Resim-1
İnternet bağlantısının olmaması durumda kaybedilecek iş gücü kaybı yüksek maliyetlere ulaşmaktadır. Bu makalemizde uydu üzerinden haberleşme konusuna değinerek internet yedekliliği noktadan noktaya ve noktadan çok noktaya uydu haberleşmesinde, uydu teknolojilerinden nasıl yararlanabiliriz bu konuyu inceleyeğiz. Makale içerisinde kullanacağımız teknik terimleri önceden açıklamayı uygun görüyorum.
VSAT ( Very Small Apertre Terminal) : Vsat uydu yer istasyonlarına verilen isimdir. Vsat, son uç noktaya çanak antenler ile konumlandırılır. Vsat merkez yer istasyonu ile (Hub Station) haberleşmeyi sağlamaktadır. Vsat ile veri, ses, görüntü, internet ve intranet v.b iletişimi desteklenmektedir. Anten boyutları 0.9m-2.4m çapları arasındadır.
Hub Station : Vsat üzerinden gelen sinyalleri alıp ileten birimdir. Terminallerin alışını yapan taşıyıcıya “Outbound” , terminallerden merkez Hub Station’a çıkan taşıyıcıya Inbound (Upstream) adı verilmektedir.
SCPC (Single Channel Per Carrier) : İletişim için gerekli olan her bir link için uyduda bir taşıyıcının, yani frekans aralığının tahsis edilmesidir. Böylece hızlı, güvenli ve ölçeklenebilir her türlü link ihtiyacı karşılanabilmektedir. Herhangi bir Hub Station olmadan çalışabilir. Özetle uydu üzerinden direk haberleşmeyi sağlayan sistemdir. Vsat’a göre frekans tahsisi olduğu için maliyetli bir çözümdür.
Uydu bağlantısına neden ihtiyaç duyabiliriz ?
En önemli neden insanların kontrolü dışında gerçekleşen doğal afetler, savaş v.b karasal hatları (fiber,adsl,gprs,3g,4g v.b) kullanmanın mümkün olamayacağı durumlardır. Uydu üzerinden oluşturulan bağlantıda kesintisiz hizmet almaya devam edilebilmektedir.
İhtiyaç duyabileceğimiz ve projelendirebileceğimiz diğer noktalar, altyapı eksikliği nedeniyle bağlantı problemi yaşanan bölgeler, kritik uygulamalar için karasal hatlara yedeklilik sağlama ihtiyacı(Erp, Crm, IIS v.b), çok şubeli çalışan firmalar (banka-bankamatik, otel, akaryakıt v.b), yurtdışında şubeleri bulunan firmalar, Scada projeleri (Doğalgaz, su, elektrik v.b), kapalı devre bağlantı ihtiyaç durumları (Askeri v.b), Disaster Recovery projeleri, yüksek altyapı maliyeti getiren karasal hat bağlantıları, gezer araçlar (otobüs, v.b), alarm ve güvenlik gibi alanlardır.
Uydu iletişiminde hizmette kesintisizlik (Uptime) oranı %99.6-%99.9 gibi oldukça yüksek seviyelerdedir. Şuanki teknolojide 22 Mbps Download, 6 Mbps Upload hızlarında hizmet verebilmektedir. Uydu bağlantısı Vsat ve SPCP teknolojileriyle sağlanmaktadır.
Uydu Topolojileri ve Uygulama Alanları
Topoloji genel itibariyle veri iletiminin nasıl olacağını belirleyen yapıdır. İhtiyaç duyulan bağlantı türüne göre lokasyon, bağlantı şekilleri kullanılacak topoloji türünü belirlemektedir.
Noktadan Noktaya VSAT (Point to Point) Bağlantı
Uydu üzerinden iki konum arasında (kara, hava yada su üzerinde), doğrudan doğruya, bir noktadan diğer noktaya dijital sinyanllerin esnek iletimine olanak tanır. İletim uydu üzerinden tek frekans(Broadcast) yada iki frekans üzerinden (interactive) gerçekleştirilir. Frekansın biri Uplink, diğeri Downlink için kullanılır. Aşağıdaki çizimde A ve B noktaları uydu üzerinden Uplink ve Downlink izlenmektedir. Genellikle şube yapılarında yada felaket kurtarma (Disaster Recovery) senaryolarında kullanılmaktadır.
Resim-2
Uygulama Senaryosu ;
Resim-3
Noktadan Çok Noktaya VSAT (Point to Multipoint)
Şubeli lokasyonlar için merkez üzerinden diğer şube lokasyonlarına noktadan noktaya bağlantı yada tek yönlü Broadcast yayın için kullanılır. İletim hub Station üzerinden yapılır. Karasal hat kullanılan lokasyonlar için noktadan noktaya bağlantı yanında internet yedekliliği sağlamak için projelendirilmektedir.
Uygulama Senaryosu ;
Resim-4
Standart Topolojiler (Star, Mesh Topoloji)
Mesh Topoloji
Mesh topoloji üzerinde, uzak şubeler doğrudan Hub Station’a gerek duymadan kendi aralarında iletişime geçebilmektedirler. Veri Hub Station üzerinden dolaşmadan geçtiği için bağlantı gecikmesi en aza indirilir, genellikle yüksek kaliteli ses ve video konferans uygulamaları için kullanılmaktadır. Bağlantılar arasında isteklere yanıt vermek için kontrol istasyonu gereklidir. Talep kontrol istasyonundan geçerek Node’lar arasında trafiği iletir.
Resim-5
Star Topoloji
Yıldız topolojisi ie uzak şubelerin noktadan noktaya bağlantıları, merkez Hub Station üzerinden gerçekleşir. Merkez ile bağlantısı karasal ve Vsat ile tamamlanabilir. Çok sayıda şubesi olan ve merkezle şube arasında yıldız topolojide iletişim altyapısına ihtiyaç duyan şirketler için tasarlanmıştır.
Resim-6
Şubelere kurulan VSAT terminalleri üzerinden, tüm trafik uydu merkezinde toplanır ve uydu merkeziyle şirket merkezi arasındaki karasal bir devreyle iletişim zinciri tamamlanır.
Uydu İnternet
Resim-7
Maliyetlerin uygun seviyelerde olmasından dolayı ticari işletmelerin yanısıra, kişisel kullanıcılarda da uydu internet hizmetinden faydalanabilme olanakları oluşmuştur. Enerji sağlanabilen her lokasyondan karasal hatlara ihtiyaç duymadan internet erişimi edinilebilmektedir. Uydu internet günümüzde Adsl ve Vdsl gibi karasal internet hatlarından performans olarak öndedir. İhtiyacınız olan çanak anten ve bir adet Router’dan ibarettir.
Yönlendiriciler (Router) ;
Kurumsal ölçekte Cisco 2800 ve 3800 Series Integrated Services Routers ve Cisco 2600XM, 2691, ve 3700 serisi Access Router’lar üzerine takılabilen IP Vsat modüller ile sonlandırılabilmektedir.
Resim-8
Örnek uygulama şekli aşağıdaki gibidir;
Resim-9
Bireysel yönlendiriciler Indoor ve Outdoor şeklinde bulunmaktadır.
Resim-10
Resim-11
Firmalara Göre Örnek Uydu Kapsama Alanları
Resim-12
Resim-13
Resim-14
Uygulama Sonucu Bağlantı Testleri ;
Resim-15
Resim-16
Fikir edinilmesi açısından Bireysel örnek Fiyat Listesi ;
Resim-17
Olumsuz Yönleri
Uydu bağlantıları ile uzun bir mesafede radyo dalgalarının iletilmesiyle saniyenin üçte birine kadar gecikme yaşanabilmektedir (300-400ms). Hızlı tıklama gerektiren oyun v.b uygulamalar kullanmak uydu bağlantısında uygun olmayacaktır. Birden fazla hop noktası projelendirilmesi durumunda gecikme süresi uzaması muhtemeldir.
Genel itibariyle projelerimizde bize alternatif sağlaması açısından yardımcı olabileceğini düşünüyorum,
Bu konuyla ilgili sorularınızı alt kısımda bulunan yorumlar alanını kullanarak sorabilirsiniz.
Referanslar
