Yaşadığımız yüzyılda suçlar sadece fiziksel ortamla sınırlı kalmayıp sanal ortama da yayılmıştır. Sanal ortam suçlarını önlemek, insanları korumak ve kamusal güvenliği sağlamak için bir sürü önlem alınmıştır. Bu önlemlerden biri de siber güvenliği konu alan adli bilişimdir. Peki adli bilişim tam olarak nedir? Bu yazımda size b unu anlatacağım.
Adli Bilişim Tanımı
Adli bilişim elektronik cihazlarda silinen, bulunan, gizlenen veya saklanan belge, fotoğraf ve videoların kurtarılması, incelenip belgelenmesidir. Bu belgeler gerektiği zaman uygun şartlarda mahkemelerde delil ve kanıt olarak kullanılabilme imkanına sahiptir. Sadece belge, fotoğraf veya videolarla sınırlı kalmayıp e-posta ve mesajı da içerir.
Herhangi bir bilgisayara kullanıcısı bu verilere basit bir şekilde ulaşıp görüntüleyemez. Bu durumlar için adli bilişim uzmanları vardır.
Adli Bilişim Süreci Nedir?
Bu Süreç 4 başlıktan oluşmaktadır.
1-Tanımlama
Dijital verilerin ve delillerin toplanır. Kanıt veya delilin hangi dijital ortamda saklandığı, nasıl saklandığını ve nerede kullanıldığını belirleme aşamasıdır.
2-İnceleme
Bu aşama da kaynaklarının birebir kopyalarının alınması, konu ile ilgili araştırmanın bu kopyalar üzerinde yapılma sürecidir. Bu aşamada cihazların görüntülenmesini, kopyalanmasını içeriyor.
3-Analiz
Veriler bu aşamada adli bilişim uzmanlar tarafından yeniden yapılandırılır ve sonuçlanır.Burada çıkan konularla ilgili veriler çıkarılır.
4-Raporlama
Diğer aşamalar tamamlandıktan sonra ortaya çıkan deliller ve bilgiler akabinde sonuçlar detaylıca açıklanma yapılarak raporlandırılır.,
Adli Bilişim Mühendisi Ne Yapar?
Her ortamın sanallaşmasıyla beraber ortaya çıkan bu alanda gelişimeler devam etmektedir. Adli bilişim mühendisleri bilgilerin tehlikede veya erişilmesi lazım olduğu alanlarda devreye girerler. Örneğin mahkemeye taşınmış bir tehdit olayında delil olarak öne sürülen telefon, ses kayıt cihazı vb. elektronik aletlere erişim sağlarlar. Her yıl binlerce adli bilişim mühendisi gelişmekte olup siber suçlara karşı koymaktadır. Günümüzde adli bilişim mühendisleri bir çok yerde iş bulabilmektedir. Bunlar şöyledir;
- Emniyet Müdürlüğü
- Bakanlıklar
- Jandarma Komutanlığı
- Üniversiteler
- Özel sektör
- Adli Tıp Kurum
Adli Bilişim Suçları Nelerdir?
- Gizli belge ve dosyaları kaydederek veya kopyalayarak çalmak ve bunları kullanmak.
- İnsanların kişisel bilgisayarlarında ki özel fotoğraf, belge veya videoları gizlice kullanmak.
- İnsanları mesaj, e-posta, telefon üzerinden bilgileri kullanıp tehdit ederek dolandırmak.
- Şirketler fikri mülkiyet hırsızlığı, sahtecilik ve soruşturmalarda da adli bilişimden yaralanır.
- Banka veya kartlardaki bilgilerin kötüye kullanılması.
- Kişisel verilerin istemsizce kullanılması.
- Hakaret ve müstehcenlik suçu.
Adli Bilişimin Anayasa Maddeleri:
Bilişim sistemine girme;
MADDE 243. – (1) Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren ve orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adli para cezası verilir.
MADDE 243. – (2) Yukarıdaki fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir.
MADDE 243. – (3) Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Anayasada ki bu 3 madde ile birlikte bilişim sistemine izinsiz girme, aykırı olarak kalmanın suç olduğu ve bu suçun ilerlemesi ile beraber cezanın da artması söz konusudur.
Müstehcenlik;
MADDE 226. – (1) a) Bir çocuğa müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünleri veren ya da bunların içeriğini gösteren, okuyan, okutan veya dinleten,
b) Bunların içeriklerini çocukların girebileceği veya görebileceği yerlerde ya da alenen gösteren, görülebilecek şekilde sergileyen, okuyan, okutan, söyleyen, söyleten,
c) Bu ürünleri, içeriğine vakıf olunabilecek şekilde satışa veya kiraya arz eden,
d) Bu ürünleri, bunların satışına mahsus alışveriş yerleri dışında, satışa arz eden, satan veya kiraya veren,
e) Bu ürünleri, sair mal veya hizmet satışları yanında veya dolayısıyla bedelsiz olarak veren veya dağıtan,
f) Bu ürünlerin reklamını yapan,
Kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılır.
Nitelikli dolandırıcılık;
MADDE 158. – (1) Dolandırıcılık suçunun;
f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
İşlenmesi halinde, iki yıldan yedi yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur.
Kişisel verilerin kaydedilmesi;
MADDE 135. – (1) Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
MADDE 135. – (2) Kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine; hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin bilgileri kişisel veri olarak kaydeden kimse, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
Haberleşmenin gizliliğini ihlal;
MADDE 132. – (1) Kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini ihlal eden kimse, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Bu gizlilik ihlali haberleşme içeriklerinin kaydı suretiyle gerçekleşirse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Yukarıdaki maddenin birinci fıkrasında da görüldüğü gibi kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğinin ihlali suç olarak sayılmaktadır. Bu ihlal günümüzde rahatlıkla görülebilmekte ve işlenebilmektedir.
MADDE 132. – (2) Kişiler arasındaki haberleşme içeriklerini hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
MADDE 132. – (3) Kendisiyle yapılan haberleşmelerin içeriğini diğer tarafın rızası olmaksızın alenen ifşa eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.
MADDE 132. – (4) Kişiler arasındaki haberleşmelerin içeriğinin basın ve yayın yolu ile yayınlanması halinde, ceza yarı oranında artırılır.
Anayasamıza buna benzer yasaklar getirilmiştir ve böyle giderse ileriki süreçlerde de getirilmeye devam edecektir ve cezalar daha da ağırlaştırılacaktır.
Bu konuyla ilgili sorularınızı alt kısımda bulunan yorumlar alanını kullanarak sorabilirsiniz.
Referanslar
https://fordefence.com/adli-bilisim/
https://berqnet.com/blog/adli-bilisim
https://www.gelgez.net/adli-bilisim-nedir-adli-bilisim-inceleme-sureci-ve-yontemleri-nelerdir/
https://muhendisbilir.com/adli-bilisim-muhendisligi-nedir-ne-is-yapar/
https://www.ekizer.net/tckda-bilisim-suclari/
TAGs: adli bilisim nedir, Adli Bilişim Suçları Nelerdir?,Adli Bilişim Mühendisi Ne Yapar?
Ellerine sağlık Merve, harika bir yazı olmuş.
Çoook teşekkür ederim Zeynel.
Merve eline sağlık anlaşılır ve bilgilendirici güzel bir yazı olmuş.
Çoook teşekkür ederim Gökhan abi.
Çoook başarılı bir yazı, ellerine sağlık.