Sitedeki diğer değerli hocalarım, öğrencilerden başlarını kaldıramazlarken (J kötü adam gülüşü), ben küçük tatilimin tadını çıkarmakla meşguldüm. Ama tabiki de bu arayı boş geçirmedim, hazır boşken yeni teknolojilere göz atalım disturuyla Vista ve Office 2007 üzerine kafa yordum. Beta 2 seviyesinden bugüne kullandığım Windows Vista hakkında artık birkaç satır karalamak gerekiyordu. Aynı kelamlar Office 2007 içinde geçerli. Sizlere 3 makalelik bir dizi hazırlıyorum. İlk önce Vista ile gelen yenilikler (kurulum çok çok basit olduğu için yazmaya gerek duymadım) ile başlayacağım. Daha sonra Office 2007’nin bizi cezbeden taraflarına değinip son olarak da Office 2007’nin deployment kısmına göz atacağız.
VİSTA BİZE NE VADEDİYOR ?
Herşeyden önce Vista’nın lansmanı iki konu üzerinde şekillendiriliyor ve sanırım mühendisler kafalarında Vista’yı oluştururken sıkca bu iki konunun balonları ile dolandılar. Güvenllik ve Görsellik. Vista gerçekten bizler için görsel bir şölen hazırlamış durumda. Microsoft’un Windows 3.1’den Windows 95’e geçişteki görsellik ve kullanım kolaylığı adına yaptığı büyük değişimin bir benzerini Windows Xp’den Windows Vista’ya geçiştede yapıyor. Zaten Windows Vista için yaptıkları ve yapacakları lansman çalışmaları da Windows 95’in ki kadar şaşalı ve büyük. (Windows 95’in en büyük özelliği Başlat menüsüydü. Microsoft bunun lansmanı adına Rolling Stones’un Start me up şarkısını kullanmış, ve bu şarkı için Rolling Stones grubuna 10 Milyon $’a civarı bir para ödemişti.Bu küçük ayrıntı sanırım windows 95’in lansmanı adına kafanızda birşeyler canlandırmıştır.) Bu noktada öncelikle bende bu iki konu üzerinden bir giriş yapacağım.
ÇİÇEK ÇOCUKLAR VARDI BİR ZAMANLAR….VİSTA AERO.
Vista’nın belkide en önemli özelliği görselliğin Aero denilen bir altyapı üzerine oturtulmasıdır. Bana bu arabirim 60’ların sonunda bütün dünyayı etkisi altına alan çiçek çocukları (hippies) anımsattı. Onlar kadar renkli ve eğlenceli. Aero windows kullanıcılarının uzun zamandır beklediği birçok radikal ve kullanışlı özelliği bir arada bizlere sunuyor. Bu sefer windows görsel bakımından diğer rakiplerine sanırım parmak ısırtacak. Aero salt bir görsel göz boyama değil. Aero ile birlikte görsellik işlevsellik temeline oturtulmuş durumda ve bize işletim sistemi kullanımında bir çok yeni özellik sunuyor.
Transparan Ara birim Öğeleri:
Artık pencereleriniz saydam çubuklar sayesinde daha şık ve daha kullanışlı hale getirilmiş durumda.
Şekil-1
Görev Çubuğu Önizleme:
Artık görev çubuğunda simge durumuna küçültülmüş pencerelerimizin üzerine geldiğimizde küçük bir pencerede önizleme yapabilmek gerçekten güzel bir özellik.
Şekil-2
Windows Çevir:
İsmi biraz garip dursada J Aero’nun en çiçekli en ballı en şahane özelliği olarak göze çarpıyor. Vista’yı kurup alt+tab kombinasyonu ile açık pencereler arasında dolanmak istediğinizde artık icon değil önizleme görebilmektesiniz. WindowsTuşu+Tab kombinasyonu ile ise aerodaki açık pencereler arasından 3 boyut misali gezmeniz mümkün.
Şekil-3
Windows Explorer:
Windows explorer’da da birçok değişikliğe gidilerek bizlere kullanışlı bir ara yüz sunulmakta. Alışması çok basit ve bağımlılık yapma katsayısıda gayet yüksek bir kullanım alanı yaratılmış. Basit bir örnek vermek gerekirse herhangi bir klasördeki bütün dosyaları seçip Ctrl tuşuna basılı şekilde Mouse Scrool’unu ileri geri oynatmanızı önerebilirim. Bu sayede klasörlerin icon boyutunu istediğiniz şekilde ayarlayabilirsiniz.
Şekil-4
SANIRIM BU SEFER İÇİMİZ RAHAT OLACAK…GÜVENLİK.
Vista’nın lansamanında en çok üzerinde durulan konulardan bir taneside bugüne kadar yaratılan en güvenli windows sürümü olduğudur. Ortalık daha çıkmadan bayağı bir söylentiyle karışdıysa da Vista güvenlik konusunda Microsoft’un son yıllarda bu işi ne kadar ciddiye almaya başladığının en büyük kanıtı. Vista bu doğrultuda bir çok yeni özelliklerle donatılmış durumda. Vista ve Longhorn ile ilgili güvenlik yol haritasını içeren bir power point sunumunu ilgili linkten inceleyebilirsiniz.
http://www.microsoft.com.tr/download/guvenlik/01haz06/pinar.ppt
İşin çok fazla altyapısına değinmeden üst tarafda size yeni teknolojileri tanıtmaya yoğunlaşacağım. Eğer ileride zaman bulursam da tek tek bu konuları ele alıp ayrı birer detaylı makale haline getireceğim. Şimdi gelelim güvenlik özelliklerine.
User Account Control (UAC):
Vista ile bizlere merhaba diyen UAC yeni bir Microsoft buluşu. Artık herhangi yönetimsel bir hak gerektiren işlem yaptığımızda ve biz bu işlemin gerektirdiği hakka sahip değilsek, Vista bu hakkı edinebileceğimiz yönetici parolasını soracak ve bu sayede gerekli hakkı edinebileceğiz. Hakkı edindiğimiz sırada ise Vista bu hakkı kullanıp kullanmak istemediğimizi bize soracak. Bu bir işlem yapmak için birçok onay verme manasına geliyor ve biraz canınızı sıkabilir. Fakat sisteminize sizin haricinizde bir denetimi büyük oranda engellediği için yabana atılmaması gereken bir özellik. Yine ister isek gerek policy aracılığıyla gerek de Control Panel’den bu özelliği kapatabilme ve herzaman otomatik onayla deme şansımız mevcut. Ayrı yeten Parental Control özelliği sayesinde çocuklarınızın hangi saatlerde ne çeşit uygulamlarla uğraşabileceğini belirleyip bilgisayar başında zararlı yayınlara erişimini engelleyebilirsiniz.(Ders çalışayım diye bilgisayarın kablosunu saklayan annemin ellerinden öpüyorum J)
Windows Firewall – Windows Defender:
Xp ile hayatımıza giren Windows Firewall özelliği Vista’da daha da geliştirilmiş durumda. Artık sadece içeriye doğru değil dışarıya doğruda stateful filtring yapabilme yeteneği kazandırılmış. Windows defender da artık sisteme entegre geliyor. Microsoft işi biraz daha genişletip OneCare isminde bir antivirus programını yakında piyasaya çıkartacak. Güvenlik pazarı OneCare ile birlikte gayet haraketleneceğe benziyor. Symantec’in OneCare yüzünden birçok satış planını revize ettiğini göz önüne alırsak sanırım konuyu daha da ilgiyle takip etmemiz gerektiğini anlamış oluruz.
Bitlocker:
Vista’nın kendi adıma en ilgi ile takip ettiğim fakat deneyemediğim tek özelliği BitLocker. Kısaca anlatmak gerekirse Windowsun yüklü olduğu partition’ı encrypt ediyor ve başka bir bilgisayara diskinizin takılıp diskinizden verilerinizin alınmasını engelliyor.Bunun için bios’unuzun Tmp denilen bir teknolojiyi desteklemisi gerekli (yada anakartta bu çipin olması). Benim kanatim zaman içerisinde bütün notebook’larda standart olacakdır. Bence tek kötü tarafı sadece windows’un kurulu olduğu disk bölümünü şifreleyebilmeniz. Eğer birden fazla partition’ımız varsa malesef diğer partition’da eski dost Efs kullanacağız. Efs’deki tek değişim ise sütten ağzınız yanmasın diye bir dosya encrypt ettiğinizde size otomatik sertifika yedeği almak istermisin diye sorması.
Konu ile ilgili Step by Step BitLocker makalesi.
Shadow Copy:
Xp’de de kullandığımız shadow copy özelliği Vista ile birlikte açık konumda geliyor. Bu sayede gün içerisinde kullandığınız dosyanın birçok eski versiyonuna erişip üzerine kaydetme gibi kabuslara bir nebze derman oluyor.
SADECE PAKET DEĞİL,İÇERİKDE JANJANLI…PERFORMANS VE KULLANIM.
Son olarakda sizlere Vista’da göze çarpan diğer özelliklerden bahsetmek istiyorum ayrı yeten Vista’yı yaklaşık 4 aya yakın bir süredir sürekli kişisel bilgisayarında kullanan bir kullanıcı olarak birazda kendi deneyimlerimi aktaracağım. Öncelikle bahsetmem gereken nokta Vista performans konusunda beni çok şaşırtmış durumda. Ben tamamen olumsuz bir performans beklerken Vista bariz şekilde Xp’den daha hızlı çalışıyor. Kendi notebook’umda (Hp Dv5176eu-Amd Turion 2ghz,1gb Ram,4400rpm hdd) xp ile Ram yüzde 55 kullanımda ve işlemcide sürekli yüzde 30 ortalamalarda giderken, vista’da bu %5-7 arası daha az durumda (Kurulan programlar ve başlangıç ayarları aynı.Dediğim oranlar sistem ilk kullanıma hazır durumundayken ölçülen değerler). Bu hızı sizlerde kullanırken zaten hissedeceksiniz. Eğer bu canavarın istediği min. konfigürasyonu sağlayabilirseniz gerçekten size hızlı bir kullanım ortamı sağlayacak. Ayrı yeten RedyBoost denilen bir özellik ile usb belleğinizden bir bölüm ayırarak bunuda sistemin hızına katkı sağlaması için kullanabiliyorsunuz. Birbaşka güzel özellikte sisteminizde bir belgeyi açmak için illa ilgili programın kurulu olması gerekliliğine çözüm olan XPS Document printer özelliği. Örneğin bir pdf dosyasını okumak için Acrobat Reader kurmanıza gerek yok, XPS’yi kullanarak internet explorer içerisinden görüntüleyebiliyorsunuz.
Vista açılış, güç yönetimi konularında da gelişmeler ile geliyor. Açılış process’i denildiği gibi çok hızlanmamış olsada uyku moduna geçme ve uyanma gerçekten hızlı. Ayrı yeten hibernation’da yaşanılan birçok problemde Vista’da giderilmiş ve sağlıklı bir hibernation dönüşü yaşayabiliyorsunuz. Bu benim için güzel bir yenilik zira xp’da uzun dönemdir hibernation’dan dönüp birde sistemi resetlemek zorunda kalıyordum ama vista’da bu problemle daha karşılaşmadım.
Xp’de 98’e göre çok çok iyileştirilen çökme ve mavi ekran problemleri, Vista’da minimize edilmiş durumda. Yaklaşık dört aydır günde 10-12 saat kullanmama rağmen beta2 sürümü hariç bir çökme yaşamadım. Sadece tek bir defa desteklenmeyen Deamon tools versiyonu yüklerken sistem kendini doğal olarak kaybetti ama bu benim gereksiz bir ısrarımdı (Eski 3.0 versiyonunu yükleyerek sorunu hallettim J). Özetle Vista gayet kararlı ve stabil bir işletim sistemi. Özellikle kullanımına alıştıkdan sonra vazgeçilmez oluyor. Ben 98’den Xp’ye geçmemek için bayağı bir direnmiş ( alışamamak) bir kullanıcı olarak, -Vista’yı bir deneyelim formatlarız- diye kurup 4 aydır kullanıyorum ve gayet memnunum. İlk başlarda gene ne nane yediler diye yaklaşmama rağmen şu anda Ms coder’larına gerçekten iyi bir iş çıkardıkları için saygı duyuyorum. Bu kadar deneyim aktarımından sonra biraz daha başlık başlık önemli özellikleri tanıtmaya devam edelim.
Search:
Microsoft daha önce çıkardığı desktop search özelliğini Vista ile entegre ederek çok başarılı bir iş çıkarmış. (Orada biryerlerde google diyen mi oldu J) .Vista sizin çalışmadığınız zaman arka planda harddiskinizi index’liyor ve siz her klasör içerisinde detaylı arama yapabiliyorsunuz. Control Panel indexing tabından hangi klasörlerin indexleneceğini ve hangi uzantılı dosyaların index’e dahil olacağını belirliyebiliyorsunuz. Ayrı yeten dosya içeriklerinide index’letip Örneğin içinde “sistemuzmani.com” geçen word belgelerini aratabiliyorsunuz. Ama dediğim gibi öncelikle bunu Indexing tabından ayarlamanız gerekiyor.
Şekil-5
Start Menu:
Start menü Xp’de karşımıza gelen foksiyonel özellikleri daha da geliştirerek Vista içerisinde de mevcut. Artık Start menüsünde arama yapabiliyorsunuz. Bir başka değişiklikte Start’da her menü kendi içerisinde açılıyor. Eskiden sağa doğru kayıp fonksiyonellikden uzaklaşan start menüsü artık daha derli toplu ve çok fonksiyonel.
Şekil-6
Scheduling:
Çok daha fonksiyonel ve çok daha detaylı Task Scheduler mevcut. Zamanlanmış görevler yaratmak hem daha basit hemde çok daha parametre ile birçok işinizi otomatize edebiliyorsunuz. Ayrı yeten windows otomatik şekilde bir çok işlemi schedule ederek arka planda size zaman kazandırıyor. Bu uygulamalardan istemediklerinizi task scheduler’dan kapatarak performans kazanmanızda olası.
Şekil-7 Bu arada uyanmak için mp3’leri kurmuşduk reklam olduk herkeze J
System Restore:
Vista’da sistem restore özelliği Xp’dekinden daha gelişmiş bir altyapıya dayanıyor. Vista System Restore’u shadow copy temeline dayandararak daha yetenekli hale geliyor. Deneme ile sabittir birçok problemi system restore ile bertaraf edip format manyağı olmakdan kurtulmuşa benziyoruz.
Backup and Restore Center:
Vista backup olayın da yeni bir başlangıç yaparak, sistem imajını alabileceğimiz bir özelliğide backup’a entegre ediyor ve bunu USB,DVD gibi medyalara yapabiliyor. Eskiden sadece dosya yedeklemesi yaparken artık sistem imajı alabiliyoruz. Artık 3rd parti uygulamalarla uğraşmak zorunda kalmadan kendi windows’umuzu kendimiz yedekleyebileceğiz. İleride Longhorn çıktığı zaman bu yedekleri sanırım merkezi bir yerden bütün sistemlere aynı anda restore da edebileceğiz.
Şekil-8
Windows Slide Show:
Şimdi yeni nesil kapaklı cep telefonlarını düşünün. İçeride ana ekran mevcuttur ve bütün herşey bu ekranda görüntülenir. Dış kapağın üzerinde de bir ekran mevcuttur ve bu ekranda saat,gelen çağrı v.b. kısa bilgiler gözükür. Windows Slide Show dediğimiz olay ileride notebook tasarımlarında görebileceğimiz aynı bu ekranlara uyku modunda olsa bile istediğimiz bilgilerden yollaması özelliği (Gelen postalar,Media player çalan şarkı). Gerçekten çok ilginç bir özellik ama kurcalamak için donanım şu anda malesef mevcut değil.
Şekil-9
Windows Mobility Center:
Windows Vista taşınabilir bilgisayarlara tam destek ile geliyor. Windows mobility center ile notebook veya tablet pc’ler ile ilgili birçok ayar tek bir yerden halledilebiliyor.
Dikkatinizi mutlaka çekmiştir. Kesinlikle sistemin nasıl kullanılacağı ile ilgili tek bir kelime bile etmeden daha çok yeni teknolojileri tanıtmaya yöneldim. Bunun nedeni hem kullanım olarak çok kullanıcı dostu olması ayrı yeten bugüne kadar kullandığım (her help dosyası dahil) en gelişmiş ve en kullanışlı help center’a sahip olmasıdır. Her konuda adım adım guide’lar, online yönlendirmeler ve çok ilginç şekilde bir çok işlemin nasıl yapıldığını gösteren yönlendirme video’ları ile çok fazla bilgi sahibi olabiliyorsunuz.
Şekil-10
Bukadar bahsettiğimiz güzelinde mutlaka bir kusuru olmalı. Ben vista’nın inan bir kusurunu şu ana denk göremedim. Fakat Microsoft’un açıkladığı fiyat politikası Vista’ya geçişin önündeki en büyük engel. 200$’lardan başlayan fiyatları ile Vista’ya şu aşamada yarım adım geriden bakmakla beraber yiğide sonuna kadar hakkını veriyoruz. Vista beş sürüm olarak piyasaya çıkacak ama ben bundan ve aralarındaki farklardan bahsetmek istemiyorum. Bunun yerine size bir çizelge sunup şimdilik küçük bir nokta koymak istiyorum. Bir diğer makalede görüşmek üzere.
Şekil-11
Referanslar
