YÖNETİM BİLEŞENLERİ
SQL Server Mirroring Desteği
Topology Builder SQL Server Mirroring Destekler Hale Getirildi. Lync Server 2013, Back-End sunucularınızı yüksek erişilebilir olması için mirroring yapısını destekler.
Yeni RBAC (Role Based Access Control) Bileşenleri
İki majör alanda yenilendi bu özellik. Artık tamamen ihtiyaca özel roller oluşturabilir, cmdlet kullanarak bu izinleri atayabilirsiniz. Response Group Manager rolü ile, spesifik Response gruplar yönetilebilir, ancak diğer grupların yönetileceği anlamına gelmez. Farklı bir rol ise, Response Chat Manager. Bu rol, belli odaları kullanıcının yönetebilmesini sağlar. Ancak bir önceki rol özelliği gibi, tüm odaları yönetebilme özelliğine sahip olmayacaktır.
Persistent Chat Management Araçları
Lync Server 2013, Lync Server Control Panel üzerine entegre edilmesiyle, Persistent Chat Server kolay bir şekilde yönetilebilir. Persistent Chat Server, bir dizi Powershell cmdlet ‘i barındırmakta. Bu powershell cmdlet ‘ler ile beraber, yönetim ve bakım maliyetleri en aza indirgenmiş durumda.
TOPOLOJİ DEĞİŞİKLİKLERİ
Yeni Front-End Pool Mimarisi
Lync Server 2013 Front-End mimarisi, dağıtık sisteme sahip organizasyonları için yenilendi. Yeni mimari ile beraber, Back-End veritabanı pool içerisinde real-time data tutmuyor. Buna ait bilgiler, pool içerisindeki üç Front-End sunucusunda tutulur. Sunuculardan biri master konumunda iken, diğer sunucular bunun replikası halindedirler. Eğer master sunucu herhangi bir sebepten dolayı erişilemez ise, diğer iki sunucudan biri bu rolü üzerinde alarak aynı mimariyi koruyarak devam ettirir. Dağıtık data yapısı, performans ve ölçeklendirilebilir bir yapı sunar ve single point of failure durumunu ortadan tamamen kaldırır. Dolayısı ile, dağıtık bir yapıda en az üç Front-End sunucusu kullanımı önerilen bir durumdur.
Server Role Topoloji Değişiklikleri
Bazı roller, donanım maliyetlerinden kısmak amacıyla Front-End sunucularına dağıtılmıştır. Bunlar;
- A/V conferencing sunucusu daima Front-End sunucusunda barındırılır.
- Front-End yapısı, arşivleme ve monitoring işlevlerini kendi üzerinde barındırır. Bu rol hala Back-End sunucularda tutulabilir durumdadır. Ya da bu işlevi sunucular üzerine dağıtarak performans ve donanım maliyeti kavramlarını da maksimize etmiş olabilirsiniz.
- Persistent Chat Server artık bir rol. Microsoft Lync Server 2010 üzerinde “Group Chat Server” 3rd party bir “Trusted Application” idi. Artık bu rolü Front-End sunucunuzda publish edebilirsiniz. Bu rol ile beraber, üç farklı bileşen daha getirildi.
- PersistentChatService: Ana Persistent Chat Servisleri front end rolü gibi implemente edilebilir.
- PersistentChatStore: Back end server rolüdür.
- PersistentChatComplianceStore: Persistent Chat Compliance için back end server rolüdür.
YÜKSEK ERİŞİLEBİLİRLİK BİLEŞENLERİ
Lync Server 2010 ‘daki gibi, Lync Server 2013 ‘te de pooling yapısı ile sağlanır. Eğer sunucu üzerinde rollerden biri hizmet verememeye başlarsa, diğer sunucular bu yükü kendi üstlerine alarak aynı hizmeti vermeye kesintisiz olarak devam eder. Bu işlem, Front End sunucularına, Edge sunucularına, Mediation ve Director sunucularına uygulanabilir. Lync Server 2013 ile beraber iki farklı verimerkezinde bulunan Front End pool ‘larınızı eşleştirebilirsiniz. Eşleşmiş olan bu havuzlardan biri down olursa, Administrator kullanıcıları bu pool ‘dan alıp, diğer pool içerisine mount ederek hizmetin devamlılığını sağlayabilir. Bu fonksiyon, pahalı network ekipmanı ya da depolama, paylaşılan disk gibi maliyetli donanım bileşenlerini gerektirmez.
Lync Server 2013, aynı zamanda Back End server ‘larınız için yüksek erişilebilir bir yapı sunmuştur. Kurmak zorunda olmadığınız bu yapıda SQL Mirroring yaparak, Back end sunucusu üzerindeki veritabanlarınızın devamlılığını sağlayabilirsiniz.
SANALLAŞTIRMA YENİLİKLERİ
Lync Server 2013, Windows Server 2012 ve Windows Server 2008 R2 işletim sistemleri üzerinde sanallaştırma platformunu destekler. Windows Server 2012 üzerinde “Single Root I/O Virtuallization (SR-IOV) yeteneği bulunmaktadır. Bu yetenek, sanal sunucuya direkt atanmış bir fiziksel network adaptörü ile sağlanır. Bu özellik de size, network gecikmelerini azaltarak daha performanslı bir iletişim sunacaktır. Ancak bu özelliğin kullanımı için sunucu BIOS ‘nuzun SR-IOV özelliğini destekliyor olması gerekmektedir.
Anlık Mesajlaşma ve Durum Yenilikleri
Lync Server 2013 ile beraber anlık mesajlaşma ve presence (durum) bileşenleri tarafında bazı yenilikler mevcut. Eğer yapınızda aynı zamanda da Exchange Server 2013 kullanıyorsanız, organizasyon kullanıcılarınız unified bir contact alanına sahip olurlar. Böylelikle kullanıcılar kendi kişi bilgilerini Outlook 2013, Outlook Web App üzerinden yönetebilirsiniz. Lync 2013 ‘te buna dahil tabi J Lync Server 2013 XMPP entegrasyonu ile birlikte, Google Talk gibi public provider ‘larda presence (durum) bilgisi paylaşılabilir durumda. Bu entegrasyon, Front End ve Edge sunucuları üzerinde yapılandırılabilir.
KONFERANS YENİLİKLERİ
Lync Server 2013, konferans yeteneğine ekstra yetenekler katmış durumda. Yenilikler aşağıdaki gibidir;
- Windows Phone 7, Android cihazlar, Apple IOS cihazlar, Windows 8 ve Internet Explorer 10 desteği
- Yenilenmiş ve geliştirilmiş Powerpoint sunum özelliği. Powerpoint sunumlarını Lync üzerinden yapılabilmesi için Office Web Apps ve Office web Apps Server (WAC Server) kullanarak yapabilirsiniz. Office Web Apps Server ile, bir çok mobil cihazın erişebilmesini, Powerpoint sunumlarını daha kaliteli ekran çözünürlüğüne sahip bir şekilde yapabilirsiniz. Bu kısımda Lync Server 2013, DHTML ve Javascript kullanıyor olacaktır. Son olarak ise, sunumu yapan kullanıcı, dilerse Powerpoint sunumunu istediği izinler doğrultusunda istediği katılımcı ile paylaşabilir.
- Galeri görünümü ve HD Video konferans özelliği ile tek konsol içerisinde 5 katılımcıya kadar aynı anda video konferans yapılabilir. Aynı zamanda bu konferans, 1080P HD çözünürlüğünde yapılabilir durumda. Az önce bahsetmiş olduğum özellik, galeri görünümü içerisinde gelen bir bileşendir. Aynı konsol içerisinde 75 kullanıcıya kadar katılımcı görünebilir durumdadır. Ancak bu sayı 75 ‘i geçerse, tek bir pencere görünümüne geçerek konferans sürdürülebilir.
- Sadece sunucu video modu ile, kalabalık konferanslarda katılımcıların sadece sunum yapan kişiyi görmesi sağlanabilir. Böylelikle yayın yapılan sunucu üzerindeki network, ya da provider ‘lar üzerine fazla yük binmesi engellenmiş olur.
- Video Spotlight, konferans sırasında sadece belirlediğiniz kişi ya da lokasyonun görüntülenmesini sağlayabilirsiniz. Bu özellik, panoramik video yapan konferans cihazlarında kullanılabilir.
- Enterprise Voice kullanmayan kullanıcılar için Dial-Out Konferans özelliği, Enterprise Voice bileşenini kullanmayan katılımcılar için, konferanstan dial-out arama yapabilirler. Bu özellik Lync Server yöneticisi tarafından konfigüre edilebilir.
- Arşivleme, konferans sırasında paylaşılan herhangi bir Powerpoint sunumu, whiteboard, attachments ya da one note dokümanları Exchange Server 2013 tarafında arşivlenebilir. Tabi bu özellik sadece Lync Server 2013 – Exchange Server 2013 entegrasyonu ile beraber kullanılabilir.
- Özel Toplantı Davet Kartları, Lync Control Panel ya da Lync Server Management Shell kullanılarak, katılımcılara gönderdiğiniz Lync konferans ya da toplantı davetlerinizi özelleştirebilirsiniz. Bu özelleştirme, logolar, footer text, yardım dosyası ya da logo içerisinden URL paylaşmak gibi olabilir.
ORGANİZASYON DIŞINDAN ERİŞİM YENİLİKLERİ
- IPv6
desteği, tüm Edge Server servisleri için desteklenir hale getirildi. Topology Builder ile IPv6 kullanımı sağlanabilir. - Extensible Messaging and Presence Protocol (XMPP), Lync Server 2013, XMPP Proxy Edge Server ‘lara, Front End sunuculara ise XMPP Gateway tamamen entegre halde geliyor. İstenirse, XMPP federasyon yapılarak, XMPP partner ‘ları ile federe halde presence ve IM fonksiyonları kullanılabilir. Bu fonksiyon entegre edildiğinde, XMPP tabanlı bir sağlayıcıyı, organizasyon kullanıcılarınız ekleyebilir, konferans yapabilir ya da arayabilir.
- Mobil istemciler için mobilite özelliği, Lync 2010 için kullanılan mobility özelliği aynen Lync Server 2013 ‘te devam etmekte. Android, Nokia, Windows Phone ve IOS işletim sistemli cihazlardan Lync hizmetine bağlanılabilir. Ek olarak bu cihazlar, presence bilgisini görme, cevapsız arama bilgisi, bazı Enterprise Voice yetenekleri, voice mail gibi hizmetlerden faydanalabilir. Mobility hizmeti, Front end sunucusuna Reverse Proxy ile iletişim sağlar. Herhangi bir Edge Server konfigürasyonuna gerek yoktur.
- Directors rolü artık isteğe bağlı, Lync Server 2013 ‘te Director rolü herhangi bir değişime uğramadı. Bu rol, web servislerini host edilmesini, kullanıcı isteklerini pre-authenticate edilmesini ve dışarıdan gelen kullanıcıları pool ‘a yönlendirilmesini sağlar. 10.000 + kullanıcısı olan organizasyonlarda kullanılması önerilir, bunun dışında yaptığı tüm işlemleri, Front end sunucuları zaten yapabiliyor.
MONİTORİNG YENİLİKLERİ
Lync Server 2013 tarafında monitoring ile ilgili başlı başına bir yenilik gelmedi maalesef. Bu alanda tek yenilik olarak sayabileceğimiz konu; Lync Server 2013 içerisinde yüksek erişilebilir bir yapı için konfigüre edilmesi gereken SQL Mirroring yapısı, aynen monitoring için de kullanılabilir halde. Dolayısı ile monitoring database ‘lerinizi SQL Mirroring yaparak yüksek erişilebilir bir şekilde çalıştırabilirsiniz.
ARŞİVLEME YENİLİKLERİ
Anlık mesajlaşma iletileri, toplantı notları, durum bilgileri ve toplantı içerikleri arşivlenebilir. Lync Server 2013 ‘te bunlara ek olarak;
- Front end sunucularda arşivleme, Lync Server 2013 arşivleme rolünü dağıtmaz. Arşivleme isteğe bağlı bir roldür ve her iki Lync versiyonunda da kullanılabilir. Bu hizmeti bir pool ya da bir site içerisinde kullanabilirsiniz.
- Microsoft Exchange Entegrasyonu, arşivleme sunucusu deploy ettiğinizde, arşiv datalarını Exchange 2013 ‘te bulunan kullanıcıların kendi mailbox ‘larında tutabilirsiniz. Dolayısı ile bunun için ekstra bir SQL Database yapısı gerekmeyecektir. Eğer organizasyonunuzda Exchange Server 2013 yoksa tüm arşivlemeyi bir SQL veritabanında saklamanız gerekecektir. Sadece bazı kullanıcılar için kullanmak istenirse, hem Exchange entegrasyonu hem de arşivleme veritabanı da kullanılabilir.
- SQL Store Mirroring, arşivleme yapınızı SQL Server veritabanında tutacaksanız, SQL Mirroring yaparak highly available bir yapı elde edebilirsiniz.
- Whiteboard ya da Anket gibi içeriklerin arşivlenmesi, konferans ya da toplantı sırasında alınan içeriklerin arşivlenmesi mümkün.
Aşağıda belirtilen içerikler arşiv dışı olacaktır;
- Noktadan noktaya yapılan dosya transferleri.
- Konferansta kullanılan ses ve görüntü kayıtları.
- Konferans ve anlık mesajlaşma sırasında kullanılan uygulamalar.
PERSİSTENT CHAT SERVER YENİLİKLERİ
Persistent Chat Server, farklı coğrafik alanlara dağıtık olan organizasyonların Lync üzerinden iletişim kurabilmesini, kullanıcı ya da konferans hakkında farkındalığın, bunlara ait bilgilerin gelişmiş bir şekilde görüntülenmesini, büyük organizasyonlarda iletişim kurulmasını sağlayan bir hizmettir. Lync Server 2010 ile beraber gelmeyen, sonradan kurulup konfigüre edilen bir üründü. Artık Lync Server 2013 ile beraber geliyor olacak. Lync Client 2013 ile beraber gelmesi planlanan bu hizmet, sadece on-premise yapılar için kullanılabiliyor olacak. Office 365 tarafında herhangi bir kullanım söz konusu değil şimdilik.
Lync Server Topology Builder kullanarak Persisten Chat Server entegrasyonu yapılabilir. Lync 2010 ile beraber Group Chat Configuration Tool artık kullanılmıyor. Lync Server Control Panel üzerinden de bu hizmetin ayarları yapılabilir durumda. Bir önceki versiyondan kolay bir şekilde, Persistent Chat Server ‘a migration yapılabilir durumda. Aynı zaman bu hizmetin yüksek erişilebilir durumda olmasını sağlayabilirsiniz.
Detaylar için http://technet.microsoft.com/en-US/library/gg412965 adresini ziyaret edebilirsiniz.
Bu konuyla ilgili sorularınızı alt kısımda bulunan yorumlar alanını kullanarak sorabilirsiniz.
Referanslar
