Terminal Server Lisanslaması ile ilgili makalelerin son bölümüdür. Lisanslama sırasında gerçekleşen teknik işleyişi (licencing process) anlatır.
Terminal Server 2003 Lisanslama Süreci
Bu süreç lisanlamanın per user ya da per device olmasına göre değişiklik gösterir.
1. Per device lisanslama için yapılandırılmış terminal sunucularında
Start > Administrative tools > Terminal Services Configuration > Server Settings > licencing – menüsünde per device olarak yapılandırılmış sunucularda, bağlanacak tüm client bilgisayarların ayrı bir lisansı olması gerekir.
a. Terminal Server CAL’ lar satın alınır ve daha önce kurulmuş olan TS Lisanslama sunucusuna yüklenir.
b. Terminal Server CAL’ lar Microsoft Licence Clearinghouse’ da etkinleştirilir ve client bilgisayarlara sunulmak üzere bekler.
c. Kullanıcılardan biri Terminal Server’a RDP ile bağlanır.
d. Terminal Sunucu per device olarak ayarlandığı için, client bilgisayarın TS CAL’ı kontrol edilir. (dijital sertifika şeklinde)
e. Terminal Server client bilgisayara ait geçerli bir TS CAL bulamazsa, TS Lisanslama sunucusuna başvurarak bir TS CAL lisans talep eder.
f. TS Lisans sunucusunun elinde geçerli bir TS CAL yok ise Terminal Server’a 90 günlük geçici (temporary) TS CAL verir.
g. Terminal Sunucusu bu sertifikayı client bilgisayara verir
h. Kullanıcı bilgileri doğrulanır. Kullanıcı sisteme başarılı bir şekilde bağlanırsa ; Terminal Server ikinci defa lisans sunucusuna bağlanır ve istemciye verilen TS CAL’ın valid (geçerli) olduğunu bildirir. Kullanıcı sisteme bağlanamazsa, Terminal Sunucu lisans sunucusuna bağlanmaz ve sağlanan TS CAL valid (geçerli) olarak işaretlenmez.
i. Client bilgisayar, Terminal Server’a bir sonraki bağlantısında, 90 günlük geçici TS CAL’ ını kullanır.
j. Terminal Server, TS CAL ile iletişime geçer ve daha önce valid (geçerli) olarak işaretlenen CAL lisansını FULL CAL ‘a yükseltir. Eğer herhangi bir şekilde hiç bir lisans sunucusu üzerinde TS CAL bulunamazsa client bilgisayar 90 gün boyunca bu geçici lisansı kullanarak Terminal Server’a bağlanabilir.
Henüz full TS CAL almamış bir client ilk bağlantısında herzaman 90 günlük geçici TS CAL ‘ı kullanır. Terminal Server’a başarılı bir şekilde bağlandıktan sonra ve terminal server’a ikinci logon oluşunda bu geçici TS CAL, full CAL ‘ a yükseltilir. Bu iki aşamalı lisanslama sayesinde TS CAL’lar sadece başarılı bir şekilde Terminal Server’a logon olmuş olan clientlara verilir. Önceleri (Hotfix KB287687 veya Windows 2000 sp3 öncesi) Terminal Server’ a bağlanan tüm clientlara daha kullanıcıya logon ekranı gelmeden tek safhada full CAL veriliyordu. Kullanıcı Terminal Server’a logon olamazsa veya yanlış Terminal Server’a logon olmaya çalışırsa bu kullanıcıya full TS CAL verilmiş oluyordu. Bu yüzden satın alınan TS CAL gereksiz bir şekilde kullanılıyor ve başka bir bilgisayarda kullanılamayacağı için de boşa gidiyordu.
Eğer bir client bilgisayar henüz TS CAL almamışsa ve Terminal Server herhangi bir lisans sunucusuyla iletişime geçemiyorsa kullanıcının bağlantısı engellenir. Bu durumun tek istisnası yeni kurulmuş Terminal Server’lardır.
Windows 2003 Server’da 120 günlük “grace period” süresince Terminal Server hiçbir lisans sunucusuyla iletişim kuramasa bile hizmet vermeyi sürdürecektir. Terminal Services yükledikten sonra 121. gün, terminal server halen bir lisans sunucusuyla iletişime geçemezse hiçbir yeni bağlantıya izin vermeyecektir.
Geçici Lisanslama ile ilgili önemli açıklama:
İki çeşit geçici CAL türünden bahsettik, bu iki CAL birbirinden tamamen farklıdır.
· Windows 2003 Terminal Server, bir Terminal lisans sunucusuyla iletişime geçmeden 120 gün boyunca (grace period) çalışabilir.
· Bir Terminal Lisans Sunucusu TS CAL’ların bitmesi durumunda 90 günlük geçici TS CAL’lar sunar.
Şekil-1 de tüm bu süreci görebilirsiniz.
Şekil-1
2. Per user olarak yapılandırılmış terminal sunucularında
Birinci maddede açıklanan tüm süreç per device yapılandırılmış terminal server’lar için geçerlidir. Per user için süreç tamamen farklı ve aşağıdaki gibidir.
1. Bir Windows 2003 Server ‘a Terminal Services yüklendiğinde, server bir TS lisans sunucusu bulmaya çalışır.
2. İkinci adım yoktur.
