Blockchain teknolojisini bilişim dünyasından sıkça duymaya başlamamız ile birlikte Blockchain üzerinde kullanım alanını genişleten önemli bir projelerden biri olan Hyperledger‘dan bahsedeceğim.
Resim-1
Blockchain kelimesini duyduğumuzda aklımıza ilk olarak kripto paralar geliyor sanırım blockchainin kullanım alanı yalnızca kripto paralar değildir. Kullanım alanını genişleten projelerden biri de adını gün geçtikçe sık duyduğumuz Hyperledger. 2015 Aralık ayında Linux Foundation tarafından duyurulan ve 2016 yılında Hyperledger bir firma ya da şirket değildir. Bir para birimi değildir. Bir blockchain değildir. Hyperledger, açık endüstriyel veya kurumsal blockchain projeleri geliştirmek için köprü hizmeti sağlayan açık kaynak kodlu blockchain projesidir.
Hyper Ledger web sitesinden kendilerini şu şekilde ifade ediyorlar;
“HyperLedger, sektörler arası blok zincir teknolojilerini ilerletmek için oluşturulan açık kaynak kodlu bir iş birliği girişimidir. Finans, bankacılık, nesnelerin interneti (IoT), tedarik zincirleri, imalat ve teknoloji liderlerinin bir araya geldiği ve Linux Vakfı’nın ev sahipliği yaptığı küresel bir iş birliğidir.”
HyperLedger yetkilisi olan Brian Behlendorf kendisine kripto paralar hakkında sorulan bir soruya karşılık olarak gelecekte asla Hyperledger coin gibi bir proje olmayacağını, global bir para birimi projesinin olası siyasi zorluklarından kaçındıklarını söyleyerek bu konuya açıklık getirmiştir.
Amaçları, kısaca, iş dünyasında şirket seviyesindeki işlemlerin idare edileceği blockchain framework’leri geliştirmek; bu işlemler için hem ticari hem de teknik yönetimler tarafından desteklenen tarafsız, açık ve tamamen topluluk odaklı altyapılar sağlamak insanları blockchain fırsatları konusunda eğitmek ve bu projeleri geliştirecek teknik topluluklar kurmak. Yani Hyperledger adını verdiğimiz proje kesinlikle bir kripto para değildir.
Resim-2
Şu anda Hyperledger çatısı altında 13 proje bulunmaktadır. Bu projelerden ilk altısı Framework, yedi tanesi ise Tool başlığı altında listelenmektedir.
Hyperledger Frameworks
- BURROW
Hyperledger Burrow, izin verilen bir akıllı sözleşme makinesidir. Aralık 2014’te piyasaya sürüldüğünde türünün ilk örneği olan Burrow, Ethereum Sanal Makinesi’nin (EVM) teknik özelliklerine kısmen izin verilen akıllı bir sözleşme tercümanı ile birlikte modüler bir blok zinciri istemcisi sunmaktadır.
- FABRIC
Modüler bir yapıya sahip uygulamalar veya çözümler geliştirmek için bir temel olarak tasarlanan Hyperledger Fabric, fikir birliği ve üyelik hizmetleri gibi bileşenlerin tak-çalıştır özellikli olmasını sağlar.
- GRID
Hyperledger Grid, tedarik zinciri çözümleri oluşturmak için WebAssembly tabanlı bir projedir. Tedarik zinciri akıllı sözleşmelerinde ve müşteri ara yüzlerinde gelişmeyi hızlandırmak için bir dizi kitaplık, veri modeli ve SDK içerir.
- INDY
Hyperledger Indy, merkeziyetçi kimlik için özel olarak tasarlanmış, dağıtılmış bir defterdir. Birlikte çalışabilirlik için bloklara veya diğer dağıtılmış defterlere dayanan bağımsız dijital kimlikleri oluşturmak ve kullanmak için araçlar, kütüphaneler ve yeniden kullanılabilir bileşenler sağlar.
- IROHA
Hyperledger Iroha, kendi benzersiz fikir birliği ve sipariş servisi algoritmaları, zengin rol tabanlı izin modeli ve çoklu imza desteği ile kullanımı kolay, modüler dağıtılmış bir blok zinciri platformudur.
- SAWTOOTH
Hyperledger Sawtooth, dağıtılmış defterleri oluşturmak, dağıtmak ve çalıştırmak için kullanılan modüler bir platformdur. Hyperledger Sawtooth, minimum kaynak tüketimi ile büyük dağıtılmış validator popülasyonlarını hedef alan yeni bir fikir birliği algoritması, Geçen Zamanın Kanıtı (PoET) içerir.
Hyperledger Tools
- ARIES
Hyperledger Aries, blockchain temelli, eşler arası etkileşimler için bir altyapıdır. Doğrulanabilir dijital kimlik bilgileri oluşturmaya, iletmeye ve depolamaya odaklanan girişimler ve çözümler için tasarlanmış ortak, yeniden kullanılabilir, birlikte çalışabilir bir araç kiti sağlar.
- CALIPER
Hyperledger Caliper, kullanıcıların belirli bir blockchain uygulamasının performansını önceden tanımlanmış bir dizi kullanım durumuyla ölçmelerini sağlayan bir blockchain kıyaslama aracıdır.
- CELLO
Hyperledger Cello, talep üzerine “hizmet olarak” dağıtım modelini blok zincir oluşturma, yönetme ve sonlandırma çabalarını azaltmak için blockchain ekosistemine getirmeyi amaçlamaktadır.
- COMPOSER
Hyperledger Composer, blockchain iş ağlarını kurmak, akıllı sözleşmelerin gelişimini ve dağıtılmış bir deftere konuşlandırılmasını hızlandırmak için bir işbirliği aracıdır.
- EXPLORER
Hyperledger Explorer, blokları, işlemleri ve ilişkili verileri, ağ bilgilerini, zincir kodlarını ve işlem ailelerini ve defterde saklanan diğer ilgili bilgileri görüntüleyebilir, arayabilir, dağıtabilir veya sorgulayabilir.
- QUILT
Hyperledger Quilt, öncelikli olarak bir ödeme protokolü olan ve dağıtılmış defterler ve dağıtılmamış defterler arasında değer aktarmak için tasarlanmış olan ve muhasebe sistemleri arasında birlikte çalışabilirlik sunar.
- URSA
Hyperledger Ursa, insanların (ve projelerin) diğer şifreleme çalışmalarını kopyalamaktan kaçınmalarını ve süreçte güvenliği artırmalarını sağlayan paylaşılan bir şifreleme kütüphanesidir.
Resim-3
Hyperledger üyeleri arasında Fujistsu,Cisco, Intel, IBM, SAP,FedEx, Huawei, Oracle gibi devler bulunmaktadır. Tam üye listesine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://www.hyperledger.org/members
Neden Hyperledger ?
Kimlik Doğrulaması: Hyperledger, permissioned bir blockchaindir ve identity management modülü ile kimlik doğrulaması konusunda bize yardımcı olmaktadır.
Veri Gizliliği: Hyperledger kullanarak belirli bir kullanıcı grubuna özel bilgileri saklayabilirsiniz.
Modüler Mimari: Hyperledger’ın modüler mimarisi, geliştiricilerin ihtiyacı olan veya kullanmak istediği modülleri kullanmasına imkân sağlamaktadır.
Yazılım Dil Seçenekleri: Hyperledger Java, Go ve NodeJS ile geliştirme yapmamıza imkân vermektedir
Ücretsiz: İşlem yapmak için veya blockchain üzerine bir veri tutmak için lisans veya ödeme yapmanıza gerek yoktur.
Hız: Public blockchainler, ölçeklenebilirlik problemi sebebiyle yaşanan hız sorunları yüzünden pek tercih edilmiyor. Bu durumda devreye Hyperledger önemli rol almaktadır.
Hayperledger ile yapılmış bir çok proje bulunmakta bunlardan bir tanesine örnek vermem gerekirse;
Hyperledger Sawtooth – Kubernetes
Hyperledger Sawtooth’u açık kaynaklı blok zinciri çerçevesi olarak Kubernet’lerle operasyonel katman olarak birleştirerek, BTP Sextant’ı yarattı. Sextant, blockchain tabanlı işletme uygulamalarının geliştirilmesini, uygulanmasını ve sürekli yönetimini basitleştiren bir blockchain yönetim platformudur.
Sextant 2018 yılından AWS pazarında kullanıma sunuldu ve Google Cloud, Azure ve Alibaba’ın desteği yayınlanacağı bilgisi verildi.Temmuz 2019’dan itibaren, platform DAML akıllı sözleşme dili için de destek sağlayacak.
Aşağıdaki linkten diğer projeleri inceleyebilirsiniz.
https://www.hyperledger.org/resources/publications#case-studies
Bu konuyla ilgili sorularınızı alt kısımda bulunan yorumlar alanını kullanarak sorabilirsiniz.
Referanslar
TAGs:Hyperledger,blockchain,blokzinciri,hyperledger fabric
