Aslında bu makalenin büyük bir kısmını 2009 yılında yazdım ama hatırlayamadığım bir nedenden dolayı o dönemde yarım kaldı ve unutuldu gitti. Şimdi fırsat buldum ve makaleyi tamamladım. (O zamanlar CRM 4.0 vardı şimdi kodları 2011’e göre uyarladım).
Bu makalemizde, programımızın yaşam döngüsü boyunca sadece bir Dynamics CRM Web Servisi bağlantısının hafızada yer almasını garanti altına almamızı sağlayacak olan Singleton tasarım desenini tanıyacağız ve bu iş için gerekli olan kodu geliştireceğiz.
Resim-1
Bildiğiniz üzere Dynamics CRM 2011 diğer CRM sürümleri gibi bir web uygulaması ve CRM üzerinde kendi yazılımlarımızı geliştirmek istiyorsak onun web servislerini kullanmamız gerekmektedir. Bu durumda IIS’in performansını da düşünmek zorundayız ve uygulamalarımızı buna göre geliştirmeliyiz. Uygulamamızda her işlem sırasında CRM web servisini çağırmak hem uygulamamızın hem de IIS’in gereksiz yere şişmesine neden olmaktadır. Ayrıca CRM servisi IOrganizationService türünden bir nesne ve bizim temel amacımız bu nesnenin hafızanda birden fazla kere oluşturulmasını ve oluşturma zahmetine girilmesini engellemek. Çünkü ben bu örnekte kodların içerisine gömmüş olsam dahi gerçek dünyada projelerde bizler servise bağlanılacak kullanıcı adı ve şifre gibi bilgileri .xml dosyaları gibi dosyalarda tutup buradan okumaktayız. Bir application life circle içerisinde bu bilgileri okumak için çok sık I/O yaptırmak çok doğru bir işlem değil.
İşte bu durumda uygulamamız çalıştığı sürece açık kalacak ve bizim komutlarımızı icra edecek bir web servisi nesnesine ihtiyacımız olacaktır. Bunu Singleton Tasarım Deseniyle (Singleton Design Pattern) bunu sağlayabiliriz.
Singleton Tasarım Desenine geçmeden önce Tasarım Desenleri’nin ne olduğunu bilmeyenler için açıklayayım. Yazılım Mühendisliğinde içerinde ele alınan Tasarım Deseni (Design Pattern) kavramı, yazılım geliştirilirken sık meydana gelen sorunlara genel ve tekrar kullanılabilir çözümler bütünü olarak tanımlanabilir. Tasarım desenleri size direkt olarak kod üretmez sadece belirli bir problemin çözümüne mimari düzeyde sınıf ve method tasarımlarınızı oluşturmanızı sağlar. Herhangi bir kod parçacığı içermediği için programlama dilinden bağımsızdırlar. Kısaca Design Pattern koda çevrilebilecek tamamlanmış bir tasarım değildir, sorunun nasıl çözüleceğine dair bir modeldir. Tasarım desenleri test edilmiş, onaylanmış modeller sağlayarak yazılım geliştirme sürecini hızlandırabilirler. Tasarım Desenleri 3 kola ayrılırlar.
- Creational Patterns (Yaratımsal Desenler) : nesnelerin ve sınıfların oluşturulması ile ilgili tasarım desenlerini içerir
- Behavioral Patterns (Davranışlar Desenler) : sınıfların yapısal özelliklerinin belirlenmesi ile ilgili tasarım desenlerini içerir
- Structural Patterns (Yapısal Desenler) : nesnelerin davranışsal özelliklerini ve bu davranışlara göre durumlarını yöneten tasarım desenlerini içerir
Yazılım geliştiriciler bazen programlarında özel olarak tasarım desenlerini kullanmasalarda aslında onlarda benzer yapılar kurarlar. Zaten tasarım desenlerine baktıkları zaman, “ya zaten ben bunu kullanıyordum..” gibi cümleleri de duymak mümkündür. Eminim benim burada anlatmaya çalışacağım Singleton Tasarım Desenini ve bu desendeki gibi CRM Web Servisine bağlanmayı yapmış arkadaşlar mutlaka vardır.
Şimdi “Creatinal Patterns” grubunda bulunan “Singleton” desenini açıklamaya başlayabiliriz. Singleton deseni bir programın yaşam süresince belirli bir nesneden sadece bir örneğinin olmasını sağlar. Bir uygulamada, tek bir yerden bu nesneye ulaşımın olması isteniyorsa bu desen kullanılabilir. Hatırlayacağınız üzere bir sınıftan yeni bir nesne oluşturmak için varsayılan yapıcı metodu(default constructor) çağırmak gerekir. C# dilinde bu işlemi new sözcüğünü kullarak yapmaktayız.
SınıfAdı olustrulacakNesne = new SınıfAdı(); //Normalde olması gereken çağırma şekli
Bu şekilde yeni bir nesne oluşturmak için new anahtar sözcüğünün temsil ettiği yapıcı metoduna dışarıdan erişimin olması gerekir. Yani yapıcı metodun public olarak bildirilmiş olması gerekir. Ancak “Singleton” desenine göre belirli bir anda sadece bir nesne olabileceği için new anahtar sözcüğünün ilgili sınıf için yasaklanması gerekir yani yapıcı metodun protected ya da private olarak bildirilmesi gerekir. Eğer bir metodun varsayılan yapıcı metodu(default constructor- parametresiz yapıcı metot) public olarak bildirilmemişse ilgili sınıf türünden herhangi bir nesnenin sınıfın dışında tanımlanması mümkün değildir. Ancak bizim isteğimiz yalnızca bir nesnenin yaratılması olduğuna göre ilgili sınıfın içinde bir yerde nesnenin oluşturulması gerekir. Bunu elbette statik bir özellik(property) ya da statik bir metotla yapacağız. Bu statik metot sınıfın kendi içinde yaratılan nesneyi geri dönüş değeri olarak bize gönderecektir. Peki, bu nesne nerede ve ne zaman yaratılacaktır? Bu nesne statik metodun ya da özelliğin içinde yaratılıp yine sınıfın private olan elemanına atanır. Tekil olarak yaratılan bu nesne her istendiğinde eğer nesne zaten yaratılmışsa bu private olan elemanın referasına geri dönmek ya da nesneyi yaratıp bu private değişkene atamak gerekmektedir.
Ama bizim yapacağımız şu şekilde olacaktır:
SınıfAdı olusturulacakNesne = SınıfAdı.MetodAdı(); //Standart bir static class çağırma şekli
Temel Uml görüntümüz ise şöyle olacaktır:
Resim-2
Ama ben bu yapıya ek birkaç şey daha ekleyerek aşağıdaki şekilde bir sınıf hazırladım.
Resim-3
Temelde ihtiyacım olan property’leri kod bloğunun üst kısmında aşağıda görüldüğü gibi oluşturuyorum.
private
static
Service _serviceInstance;
private
IOrganizationService _organizationService;
private
Guid _controlID;
private
static
object _lockObject = new
object();
public
IOrganizationService OrganizationService
{
get { return _organizationService; }
}
public
Guid ControlID
{
get { return _controlID; }
}
Burada Service türünden oluşan _serviceInstance isimli property aslında bütün işi yapan arkadaş. Biz onun dolu ya da boş olduğuna yani null olup olmamasına bakarak hareket edeceğiz. IOrganizationService daha önce de ifade ettiğim gibi Dynamics CRM’in servis nesnesi. Amacımız onun oluşturulma aşamasının tekrar tekrar çağrılmasını engellemek. ControlID sistemde oluşan instance’ların aynı id’ye sahip olup olmadıklarına bakarak onların kaç kere oluşturulduklarını gözlemlediğimiz değişken. lockObject ise tamamen ilerisi için düşünülmüş ve multithread mantıkta sıkıntı yaşamamızı engellemek için konmuş bir değişken.
Temel ihtiyaçlar bölümünden sonra asıl işimi yapacak olan kod öbeğini doğru yere yerleştirme işlemi bulunmakta. Aşağıdaki blok benim her zaman için bir kere çalıştırmak isteyeceğim blok işte bu bloğu Singleton tasarım deseni içerisinde private olarak ayarlanmış Constructor metodumun içine yerleştiriyorum.
ClientCredentials clntCredentials = new
ClientCredentials();
clntCredentials.Windows.ClientCredential = new System.Net.NetworkCredential(“kullanıcı adı”, “şifre”, “domain”);
Uri orgUri = new
Uri(“http://crm url/Organizasyon Adı/XRMServices/2011/Organization.svc”);
OrganizationServiceProxy orgService = new
OrganizationServiceProxy(orgUri, null, clntCredentials, null);
_organizationService = (IOrganizationService)orgService;
Daha sonra static olarak çağrılacak ve mevcut servisimin hafıza daha önceden oluşturulup oluşturulmadığını kontrol edecek yapıya geliyor sıra. Onun için de kodun üst kısmında tanımlamış olduğum property’ler vasıtasıyla kontrollerimi yapıyorum.
public
static
Service GetService()
{
try
{
if (_serviceInstance == null)
{
lock (_lockObject)
{
if (_serviceInstance == null)
_serviceInstance = new
Service(Guid.NewGuid());
}
}
return _serviceInstance;
}
Burada şunu belirtmeliyim ki lock bölümüne aslında normal şartlar altında ihtiyacım bulunmamakta o bölüm ileride bu sistemi multithread olarak kullanırsam servisinin ayrı instance’lar tarafından tekrar oluşturulmasını engellemek için konan bir kod bloğu.
Ve hepsini bir araya topladığımızda aşağıdaki kod bloğu karşımıza çıkmakta.
class
Service
{
private
static
Service _serviceInstance;
private
IOrganizationService _organizationService;
private
Guid _controlID;
private
static
object _lockObject = new
object();
public
IOrganizationService OrganizationService
{
get { return _organizationService; }
}
public
Guid ControlID
{
get { return _controlID; }
}
private Service(Guid controlID)
{
ClientCredentials clntCredentials = new
ClientCredentials();
clntCredentials.Windows.ClientCredential = new System.Net.NetworkCredential(“kullanıcı adı”, “şifre”, “domain”);
Uri orgUri = new
Uri(“http://crm url/Organizasyon Adı/XRMServices/2011/Organization.svc”);
OrganizationServiceProxy orgService = new
OrganizationServiceProxy(orgUri, null, clntCredentials, null);
_organizationService = (IOrganizationService)orgService;
_controlID = controlID;
}
public
static
Service GetService()
{
try
{
if (_serviceInstance == null)
{
lock (_lockObject)
{
if (_serviceInstance == null)
_serviceInstance = new
Service(Guid.NewGuid());
}
}
return _serviceInstance;
}
catch (Exception ex)
{
string ErrorDetail = ExceptionHandler.HandleException(ex);
DetailedLog.CreateLog(System.Reflection.Assembly.GetExecutingAssembly().GetName().Name
+ ” : “ + System.Reflection.MethodBase.GetCurrentMethod().ToString()
+ ” : “ + ErrorDetail, System.Diagnostics.EventLogEntryType.Error);
return
null;
}
}
}
İşte bu kadar herşey hazırlandı. Şimdi bu kodu çağıracak olan kodu hazırlamaya geldi sıra. Bunun için de bir konsol uygulaması oluşturuyorum ve aşağıdaki kodları ekliyorum.
Service service1 = Service.GetService();
Console.WriteLine(service1.ControlID);
Service service2 = Service.GetService();
Console.WriteLine(service2.ControlID);
Entity lead = new
Entity(“lead”);
lead.Attributes[“subject”] = “Fuardan Gelenler”;
lead.Attributes[“firstname”] = “Barış”;
lead.Attributes[“lastname”] = “KANLICA”;
lead.Attributes[“companyname”] = “Omerd Business Solutions”;
service1.OrganizationService.Create(lead);
Console.WriteLine(“Lead created!!”);
Console.ReadLine();
Burada yaptığımız temel işlem Service türünden oluşturduğumuz nesnenin içindeki CRM’in OrganizationService nesnesine ulaşmak. Aşağıdaki ekran çıktısında da göreceğiniz üzere servis sadece bir kere oluşmakta. (Nereden mi biliyorum bakın iki service nesnesi de aynı ControlID değerini Guid olarak döndürmekte)
Resim-5
Eğer isterseniz başka classlar içerisinde de service nesnelerinin çağırabilirsiniz her seferinde tek bir oluşturma işlemi olacak ve sistem kaynaklarını daha verimli kullanmış olacağız.
Bu konuyla ilgili sorularınızı alt kısımda bulunan yorumlar alanını kullanarak sorabilirsiniz.
Referanslar
