Hostlar arası iletişimi anlamak için geçmişte ve günümüzdeki sınırlılıkları bilmemiz gerekir.
Eski modeli göz önünde bulundurduğumuzda hostlar arası iletişim kişiye özel’di ve herkes kendi satıcı firmasının ürünleriyle iletişime geçebiliyordu. Bu büyük bir sınırlılıktı. Çünkü aynı ortamda bulunan farklı üreticilere ait cihazlar birbirleri ile iletişime geçemiyordu. Bu sınırlılık üreticilerinde istemediği bir durum haline geldi. Bunun üzerinde standart bir iletişim modeli belirlemenin en iyi yol olacağına karar verildi.
Bunun sonucunda oluşturulan standart model ile tüm üreticilerin cihazları aynı ortamda birbirleri ile iletişim kurabilecek duruma geldi.
International Organization for Standartization (ISO) tarafından hazırlanan bu standart modelin ismine OSI (open systems interconnections) adı verildi. Bu standart modelin oluşması ile network iletişiminde farklı üreticilerin aynı standart iletşim metodunu kullanması sağlanmış oldu.
Bu kısa tarihçenin ardından anlatacağımız konu olan OSI referans modeline geçebiliriz.
Network iletişimi bir noktadan diğer noktaya verinin taşınması işlemidir. OSI bu veri iletişimini katmanlara ayırarak aşamalar halinde işlemektedir. Bu standart referans modeli kesinlikle bir dayatma değildir, sadece bir modeldir.
OSI Referans modeli 7 katmandan oluşmaktadır.
Resim 1
Bu katmanlı ve hiyerarşik yapı sayesinde uygulama katmanından kablo sinyallerine dönüştürülecek veriye her katmanda farklı işlemler uygulanır. Bu yapı sayesinde hata denetimimiz de kolaylaşır. Çünkü meydana gelen hataların tespiti işleminde bu katmanlı yapı baz alınarak çözüme ulaşmak daha kolaydır. Her katman belirli işlevlerden sorumlu olduğu için müdahale edebileceğimiz aygıtlar yada yazılımlar katmanlara göre değerlendirilebilir.
Şimdi bu yapının katmanlarını açıklayarak devam edelim.
Physical Layer (Fiziksel Katman):
Resim 2
Data Link Layer (Veri iletim Katmanı):
Resim 3
Network Layer (Network Katmanı):
Resim 4
Transport Layer (İletim Katmanı):
Resim 5
Session Layer (Oturum Katmanı):
Resim 6
Presentation Layer (Sunum Katmanı):
Resim 7
Application Layer (Uygulama Katmanı):
Resim 8
Katmanları ve özlliklerini bu şekilde anlatmış olduk. OSI’nin bu katmanlı yapısında network cihazları belirli katmanlarda tanımlanırlar. Cihazlar yaptıkları işlere göre farklılık gösterdiği için farklı katmanlarda görevler üstlenmişlerdir.
– Hub, repeater, kablo ve ekipmanları layer 1 dediğimiz fiziksel katmanda tanımlanır.
– Switch, bridge gibi cihazlar Mac adresi bazlı çalıştıkları için ve fiziksel adreslemenin yapıldığı Layer 2 yani Data Link katmanında görev yaparlar (Mac adresleri cihazların fiziksel adresleridir)
– Router dediğimiz networkler arası paket yönlendirmesi yapan cihazlar Layer 3 dediğimiz network katmanında görev yaparlar. Bu cihazlar da mantıksal adreslerle ilgilenirler.
– Multi layer switch dediğimiz routing yapabilen switch’ler hem layer 2 hemde layer 3 ‘te işlem yaparlar.
Not: Cihazlar ve tüm özelliklerini ilerleyen makalelerde ayrıntılı olarak ele alacağım.
OSI’nin bu katmanlı yapısı verilerin belli standarta göre iletilmesini sağlayan mantıksal bir yapıdır. Kısaca network iletişiminde yapılması gerekeni söyler. Şimdi bu yapıda veri iletişiminin nasıl meydana geldiğine bakalım.
DATA ENCAPSULATION:
Verinin Application katmanından başlayarak fiziksel katmana doğru ilerlediği ve fiziksel katmanda kablo sinyallerine dönüştüğü sürece denir. Encapsulation sürecinde veriye herkatman işlevine uygun olarak header (başlık) ekler. Bu header’lar sayesinde hedefe gönderilecek veri tanımlanır ve kablo sinyallerine dönüştürülür. Bu header’lar vasıtasıyla mantıksal adresleme, fiziksel adresleme gibi bilgilerde veriye işlenmiş olur. Verinin header’lar eklenerek kapsüllenmesine ve elektrik sinyallerine dönüştürülmesine Encapsulation denir.
DATA DE-ENCAPSULATION:
Kablo sinyallerinden algılanan verinin üzerindeki header’ların teker teker kırılarak verinin elde edilmesine De-Encapsulation denir. Veri üzerlerinde bulunan header’lar vasıtasıyla application katmanında ilgili yere teslim edilir.
OSI referans modelinde veri herkatmanda aldığı header’a göre farklı şekilde isimlendirilir.
– Transport header’ı yerleştirilmiş veriye Segment denir.
– Network header’ı yerleştirilmiş veriye Packet denir.
– Data Link header’ı yerleştirilmiş veriye Frame denir.
Transport header’ında TCP protocol’ü yerine UDP kullanılmışsa bu veriye Message denir.
Not: Osi gerçekte bir protocol’dür. Kendine ait osi protocol’ü vardır. Kendine ait CLNS isminde bir adresleme yöntemi vardır.
OSI referans modelinin özelliklerinden böylece bahsetmiş olduk. Bir sonraki makalede görümek dileğiyle.
Bu konuyla ilgili sorularınızı alt kısımda bulunan yorumlar alanını kullanarak sorabilirsiniz.
Referanslar