Exchange server nedir? Sunucu rolleri nelerdir? Henüz release olmamasına rağmen yavaş yavaş içerdiği yenilikleri ve teknolojileri anlatmak zamanı da gelmişti. Bu anlatımlara Rollerin incelenmesi ile başlayalım.
Microsoft Exchange Server 2013 Preview şu anda iki adet rol ile geliyor, bunlar:
Client Access Server Rolü: Bu rol tüm client isteklerini (örneğin, Microsoft Office Outlook, Outlook Web App, mobile cihazlar, POP ve SMTP) alır ve sonrasında internette ya da lokal ağımızdaki ilgili mail sunucusuna teslim eder. CAS aynı zamanda CAS Array yapısı ile de kullanılabilir.
Mailbox Server Rolü: Bu rol tüm mailbox datasını tutar ve CAS tarafından aktarılan trafiğin sonlandığı yerdir. Mailbox Server’lar DAGs (database availability groups) içerisinde kullanılabilirler.
HUB Transport Rolü: Exchange 2007 ve Exchange 2010’da bulunan bu rol artık bulunmuyor. Peki yerine ne geldi? MB Server üzerinden çalışan HUB Transport Servisi tabi ki.
Exchange 2013 Preview’ı eğer birden fazla Active Directory Site’a yükleyecekseniz her AD Site’da bir adet MB Server ve bir adet CA Server bulunması gerekir. İki rolü tek sunucu üzerinde tutabilmek mümkünken genişletilebilir bir organizasyon yapısı muhtemel ise rolleri farklı sunucularda barındırmak her zaman önerilen bir durumdur. Böyle bir durumda ilk olarak MB Server rolünün kurulumu ile işleme başlanması ise Microsoft’un önerdikleri arasında ilk sırada yer almaktadır.
Edge Transport rolü Exchange 2013 Preview’da şu anda bulunmuyor fakat Exchange 2010 SP2’nin Edge Transport rolü yapı dahilinde kullanılabilir durumda.
Client Access Server Nedir?
Client Access Server (CAS) istemcilerden gelen istekleri alarak ilgili mailbox sunucusuna aktarır. Birden fazla CAS bulunan bir ortamda Load Balance Array yapısı oluşturmak mümkün durumdadır. CAS, kimlik doğrulaması, yönlendirme ve proxy işlerini yerine getirir. Client Access Array iki farklı bileşenden oluşmuştur: Client Access servisi ve Front End Transport servisi.
Client Access servisi aşağıdakileri yerine getirir, bunlar:
- Kimlik doğrulaması, ağ güvenliği
- Tüm istemci isteklerini karşılamak
- Client isteklerini doğru mailbox sunucusuna yönlendirmek
- Legacy Exchange server’lardan (Exchange 2007 ve Exchange 2010 gibi) gelen isteklerin karşılanması
- Front-End Transport servisi aşağıdakileri yerine getirir, bunlar:
- Protokol bazlı filtreleme, bağlantıların kurulması, Recipient, Sender Filtreleme
- Network protection, merkezi giriş ve çıkış kontrolü
- Mailbox locator, ilgili mailbox sunucusuna ulaşana kadar gidilecek en iyi yolun seçimi
- SMTP istekleri için yük dengeleme
Mailbox Server Nedir?
Mailbox sunucuları organizasyon içerisindeki tüm maillerin bulunduğu ve yönetildiği sunuculardır. MB sunucuları kendi içlerinde DAG yapısı ile yüksek erişilebilirlik seviyesine ulaştırılabilirler. Mailbox sunucuları aşağıdaki işleri gerçekleştirirler, bunlar:
- Mailbox’ları barındırmak
- Public Folder’ları barındırmak
- E-mail adres poliçelerinin hesaplanması
- Multi-mailbox içinde arama
- Yüksek erişilebilirliğin sağlanması
- Messaging records management ve Retention Policie’lerinin sağlanması
- İstemci ile CAS üzerinden sağlanan bağlantının tutulması
- Mailbox rolü organizasyon ile ilgili bilgilere Active Directory üzerinden ulaşmak için LDAP kullanmaktadır.
- CAS rolü client istekleri MB’ye yönlendirir ve aldığı cevaplarıda client’lara yönlendirir. Aynı zamanda Online Address Book (OAB) dosyalarına MB Server üzerinden erişirken de NetBios’u kullanır.
- Firewall dışındaki istemciler CAS’a bağlanırken Outlook Anywhere (RPC over HTTP) kullanır.
- Public Folder’a erişim esnasında CAS sunucusu kullanılmaz ve Outlook’lar direkt olarak MB Server’lara bağlanırlar.
- Active Directory Topology bilgisi Active Directory Topoloji servisinden alınır.
- CA Server’lar Active Directory’den kullanıcıya ait bilgileri alırken ya LDAP ya da Name Service Provider Interface (NSPI) kullanır.
- CA Server artık stateless olarak çalışmakta ve Layer 7 Load Balancer’ların yerine Layer 4 ve daha ucuz olan Load Balancer’ları kullanma şansına sahibiz. Stateless’ın anlamı ise daha önceki Exchange versiyonları istemcinin connectivity’sini tutan sunucu CAS iken Exchange 2013’de bu işin MB Server tarafından yapıldığını söyleyebiliriz.
Yazı içerisinde biraz Exchange server nedir sorusuna cevap vermeye çalışırken birazda roller ve neler yapabildiklerini açıklamaya çalıştım.
Bu konuyla ilgili sorularınızı alt kısımda bulunan yorumlar alanını kullanarak sorabilirsiniz.
Referanslar
Teşekkürler Emre Hocam
Rica ederim Murat, faydalı olduysa sevindim.